هیأت حل اختلاف ماده ۳۸ اصلاحی: تحلیل صلاحیت و جایگاه در نظام حل اختلاف شهرداری‌ها

•   آرشیو : نسخه پاییز 1404
•   کد پذیرش : 130054
•   موضوع : سایر شاخه های حقوق
• نویسنده/گان : | غلامرضا رنجبر، فاطمه زارعی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : هیأت حل اختلاف موضوع ماده ۷ (ماده ۳۸ اصلاحی) قانون اصلاح و تسری آیین‌نامه معاملات شهرداری، به عنوان یک مرجع شبه قضایی تخصصی، با هدف کاهش بار دادرسی در محاکم قضایی و تسریع در حل اختلافات ناشی از معاملات شهرداری‌ها تأسیس شده است. این هیأت با ترکیب پنج‌نفره و اختیار صدور حکم لازم‌الاجرا، از ماهیت توافقی ماده ۳۸ سابق فاصله گرفته و به مرجعی کارآمد با وجاهت قضایی تبدیل شده است. حضور قاضی منتخب رئیس قوه قضاییه در رأس هیأت، به تصمیمات آن ویژگی‌های شبه قضایی می‌بخشد، اما ماهیت اداری و ترکیب خاص اعضا آن را خارج از ساختار رسمی قوه قضاییه قرار می‌دهد. صلاحیت هیأت محدود به اختلافات ناشی از معاملات شهرداری است و مواردی مانند صحت و بطلان قراردادها یا اختلافات پس از انحلال قرارداد را شامل نمی‌شود. ابهام در شمول صلاحیت و تفاوت‌های ماهوی با نهاد داوری از چالش‌های پیش‌روی این هیأت است. برای کارایی کامل، تدوین آیین دادرسی شفاف، تعیین دقیق صلاحیت و رفع ابهامات نظارتی ضروری است. اقدامات اخیر قضایی مانند آرای وحدت رویه، گام مثبتی در شفاف‌سازی نظارت بر آرای هیأت محسوب می‌شود، اما نیاز به اقدامات قانونی بیشتری برای تثبیت جایگاه آن در نظام حقوقی کشور وجود دارد. به طور کلی نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که این هیأت با ترکیب ویژگی‌های قضایی و اداری، رویکردی نوین برای حل اختلافات شهری ارائه می‌دهد، اما موفقیت آن در گرو رفع ابهامات و تقویت سازوکارهای نظارتی است.
•   لیست منابع : 1) اسماعیلی هریسی، ابراهیم. (1387). مبانی حقوقی پیمان. چاپ چهارم، انتشارات جاودانه جنگل.
  2) جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1382). فرهنگ عناصرشناسی. نشر گنج دانش.
  3) شهیدی، مهدی. (1381). سقوط تعهدات. تهران: انتشارات مجد.
  4) شمس، عبدالله. (1384). آیین دادرسی مدنی. تهران: دراک، چاپ هشتم، جلد 1.
  5) کاتوزیان، ناصر. (1376). قواعد عمومی قراردادها. جلد 5، تهران: شرکت انتشار با همکاری شرکت بهمن برنا، چاپ دوم.
  6) کاتوزیان، ناصر. (1383). حقوق مدنی، عقود معین، جلد 2 (مشارکت‌ها-صلح). تهران: کتابخانه گنج دانش.
  7) طباطبائی مؤتمنی، منوچهر. (1381). حقوق اداری. چاپ هشتم، انتشارات سمت.
  8) نجابت‌خواه، مرتضی. (1390). قانون دیوان عدالت اداری در نظم حقوقی کنونی. تهران: نشر جنگل.
  9) الحسینی، ناصر. (1391). شهرداری‌ها و هیات حل اختلاف ماده ٣٨. مجله تحقیقات حقوقی، 21(81)، 139-162.
  10) بهرامی، اصغر. (1395). شهرداری‌ها و هیات حل اختلاف ماده ٣٨. فصلنامه تحقیقات حقوقی، 21(81)، 139-162.
  11) پنداشته، رها. (1393). اشخاص و هیات حل اختلاف شهرداری‌ها. فصلنامه رای: مطالعات آرای قضایی، 1، 99-114.
  12) مهرابی، اعظم. (1392). سیاست‌های هیات حل اختلاف ماده ٣٨ شهرداری‌ها. نشریه پژوهش‌های نوین حقوق اداری، 12، 105-128.
  13) امامی، محمد؛ موسوی، نصرالله. (1383). مبانی نظری مراجع شبه قضایی و جایگاه آنها در حقوق ایران. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز (ویژه‌نامه حقوق)، دوره 2، تابستان.
  14) ورمزیار، محمد. (1392). مقایسة هیئت حل اختلاف ماده 38 اصلاحی آیین‌نامه معاملات شهرداری با نهاد داوری در آینه یک رأی. فصلنامه مطالعات آرای قضایی رأی، سال دوم، بهار، شماره 2.
  15) سعیدی، محمدعلی؛ مفتخری، مهدی. (1397). نگرشی بر ماده 38 اسلامی آیین‌نامه معاملات شهرداری و تسری آن به کلان‌شهرها. فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره بیست و یکم، بهار، شماره 81.
  16) قانون شهرداری با اصلاحات و الحاقات بعدی
  17) آیین‌نامه مالی شهرداری‌ها با اصلاحات و الحاقات بعدی
  18) قانون آیین‌نامه معاملات شهرداری تهران مصوب 1355
  19) قانون اصلاح و تسری آیین‌نامه معاملات شهرداری تهران مصوب 1355 با اصلاحات بعدی به شهرداری‌های مراکز استان‌ها، کلانشهرها و شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت مصوب 1390
  20) مجموعه نظریات شورای نگهبان (به عنوان مرجع استناد برای ایرادات و تائید نهایی قانون)
•   کلمات کلیدی به فارسی : هیات حل اختلاف، اختلافات ناشی از معاملات، ماده 38 آیین‌نامه معاملات شهرداری، آیین دادرسی
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 100-114
•   دانلود فایل ( 538.09 KB )