بررسی نقش حقوقی سازمان هواپیمایی کشوری در مقررات بین‌المللی هوانوردی (ایکاعو)
  •   آرشیو : نسخه بهار1404- جلد دوم
  •   کد پذیرش : 130025
  •   موضوع : سایر شاخه های حقوق
  • نویسنده/گان : | عبدالمحمد افروغ، مریم اکبری
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : پژوهشی
  •   چکیده مقاله به فارسی : سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به‌عنوان یکی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد، نقش بنیادینی در توسعه، هماهنگی و نظارت بر استانداردها و مقررات بین‌المللی هوانوردی ایفا می‌کند. این سازمان در سال ۱۹۴۴ با تصویب کنوانسیون شیکاگو توسط کشورهای عضو تأسیس شد و هدف اصلی آن، ایجاد یک نظام جهانی یکپارچه برای ارتقاء ایمنی، امنیت، کارآمدی و پایداری حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی است. ICAO با دارا بودن ۱۹۳ عضو، تلاش می‌کند چارچوب‌های فنی، عملیاتی و حقوقی لازم برای تسهیل همکاری‌های بین‌دولتی در عرصه هوانوردی غیرنظامی را فراهم آورد. نقش ICAO در شکل‌دهی به ساختارهای نظارتی و تدوین مقررات هوانوردی، به‌ویژه در زمینه‌هایی نظیر ایمنی پرواز، حفاظت از محیط‌زیست، امنیت هوایی، تسهیلات فرودگاهی، مدیریت ترافیک هوایی، و توسعه پایدار مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به سازوکارهای اجرایی این سازمان از جمله استانداردها و توصیه‌های عملی (SARPs)، نظام ممیزی ایمنی و امنیت، و نقش شورای ایکائو و دبیرخانه آن در هدایت تصمیمات فنی و دیپلماتیک پرداخته شده است. از ابعاد مهم فعالیت ICAO، تأثیر آن بر کاهش نابرابری‌های فنی و حقوقی میان کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه در زمینه هوانوردی است. این سازمان با ارائه برنامه‌های آموزشی، مشاوره فنی، و مکانیزم‌های ظرفیت‌سازی، به توانمندسازی کشورهای کمتر برخوردار کمک می‌کند تا در شبکه جهانی حمل‌ونقل هوایی جایگاه مناسب‌تری پیدا کنند. پژوهش حاضر بر این نکته تأکید دارد که علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیر، ICAO با چالش‌هایی چون تغییرات اقلیمی، تهدیدات امنیتی نوین، بحران‌های منطقه‌ای و اختلافات حاکمیتی در استفاده از فضای هوایی مواجه است که نیازمند بازنگری مستمر در سیاست‌ها و تقویت همکاری‌های بین‌المللی در چارچوب این نهاد است. سازمان ICAO همچنان به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در تضمین نظم، امنیت و پایداری در عرصه هوانوردی جهانی شناخته می‌شود و نقش آن در تنظیم مناسبات حقوقی و فنی میان کشورها از اهمیت راهبردی برخوردار است.
  •   لیست منابع : 1) اخوان، محمدرضا، و شفیعی، رضا. (1400). چالش‌های حقوقی صنعت هوانوردی در ایران با تأکید بر اسناد بین‌المللی ایکائو. فصلنامه حقوق هوا و فضا، ۱۲(۲)، ۵۹–۷۸.
    2) حسینی، فاطمه، و کریمی، علی. (1401). بررسی موانع فناورانه توسعه هوانوردی در کشورهای در حال توسعه: مطالعه موردی ایران. نشریه مطالعات حمل‌ونقل بین‌المللی، ۸(۱)، ۳۵–۵۶.
    3) رضایی، سحر. (1399). نقش سازمان‌های بین‌المللی در مدیریت بحران‌های جهانی حمل‌ونقل هوایی (مورد ایکائو). فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، ۱۶(۴)، ۸۷–۱۰۲.
    4) صادقی، احمد(1402). سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری: عملکرد و چالش‌های پیش‌رو. تهران: انتشارات آوا پژوهش.

    5) Abeyratne, R. I. R. (2013). Convention on International Civil Aviation: A Commentary. Springer.
    6) ICAO. (2022). Annual Report of the Council – 2021. International Civil Aviation Organization. https: //www. Icao
    7) . int/publications/pages/publication. aspx?docnum=225
    8) Khalid, M. , & Ahmad, N. (2021). Challenges and future of ICAO standards in aviation safety: A global perspective. Journal of Air Transport Management, 91, 101984. https: //doi. org/10. 1016/j. jairtraman. 2020. 101984
    9) Zhang, Y. (2019). The politics of international aviation: A review of ICAO's role in global air governance. Transport Policy, 81, 1–7. https: //doi. org/10. 1016/j. tranpol. 2019. 06. 005.
  •   کلمات کلیدی به فارسی : سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری، تهدیدات امنیتی، توصیه‌های عملی.
  •   چکیده مقاله به انگلیسی : The International Civil Aviation Organization, as one of the specialized agencies of the United Nations, plays a fundamental role in the development, coordination and monitoring of international aviation standards and regulations. The organization was established in 1944 with the ratification of the Chicago Convention by member states, and its main goal is to create an integrated global system to promote the safety, security, efficiency and sustainability of international air transport. With 193 members, ICAO strives to provide the necessary technical, operational and legal frameworks to facilitate intergovernmental cooperation in the field of civil aviation. This article examines the role of ICAO in shaping regulatory structures and developing aviation regulations, especially in areas such as flight safety, environmental protection, aviation security, airport facilities, air traffic management, and sustainable development. It also discusses the implementation mechanisms of this organization, including Standards and Recommendations for Action (SARPs), the safety and security audit system, and the role of the ICAO Council and its Secretariat in guiding technical and diplomatic decisions. One of the important aspects of ICAO's activities is its impact on reducing technical and legal disparities between developed and developing countries in the field of aviation. By providing training programs, technical advice, and capacity-building mechanisms, this organization helps to empower less-privileged countries to find a more appropriate place in the global air transport network. Finally, this article emphasizes that despite significant progress, ICAO faces challenges such as climate change, new security threats, regional crises, and sovereignty disputes in the use of airspace, which require continuous review of policies and strengthening international cooperation within the framework of this organization. ICAO continues to be recognized as a key player in ensuring order, security and sustainability in global aviation, and its role in regulating legal and technical relations between countries is of strategic importance.
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی : International Civil Aviation Organization, Security Threats, Practical Recommendations
  •  صفحات : 15-26
  •   دانلود فایل ( 786.76 KB )