تبیین نظام ریاستی همراه با بررسی موردی نظام سیاسی ایالات متحده آمریکا

•   آرشیو : نسخه تابستان1404- جلد دوم
•   کد پذیرش : 13042
•   موضوع : سایر شاخه های حقوق
• نویسنده/گان : | حجت الله ابراهیمیان، حبیب شریفی نویسی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : نظام‌های حکومتی در دنیای معاصر به سه دسته عمده تقسیم می‌شوند: پارلمانی و ریاستی و مختلط. نظام ریاستی به‌ویژه در کشورهای بزرگ و قدرتمندی همچون ایالات متحده آمریکا، یکی از رایج‌ترین و تأثیرگذارترین انواع حکومت است. در این نظام، رئیس‌جمهور به‌عنوان سرپرست قوه اجرایی، نقشی کلیدی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی کشور ایفا می‌کند و به‌طور مستقل از قوه مقننه فعالیت می‌کند. این ویژگی‌های منحصر به فرد نظام ریاستی، آن را از سایر سیستم‌های حکومتی متمایز می‌سازد و آن را به موضوعی جذاب برای مطالعه و تحلیل تبدیل کرده است. ایالات متحده آمریکا به‌عنوان یک مدل برجسته از نظام ریاستی، به‌ویژه با ویژگی‌های خاص خود در زمینه تفکیک قوا، استقلال اجرایی، و نظارت و تعادل میان قوای مختلف، سهم زیادی در شکل‌دهی به روندهای سیاسی جهانی داشته است. با این حال، این نظام حکومتی با چالش‌هایی مانند بن‌بست‌های سیاسی، بحران‌های اجرایی، و مشکلات ناشی از تمرکز قدرت در دست رئیس‌جمهور روبه‌رو است که بر کارآیی و پاسخگویی آن تأثیر می‌گذارد. این تحقیق به‌منظور تبیین نظام ریاستی و بررسی عملکرد و ویژگی‌های آن، با تمرکز ویژه بر سیستم سیاسی ایالات متحده آمریکا با روش تحلیلی – توصیفی انجام می‌شود. هدف اصلی آن تحلیل مزایا و معایب این نظام و ارزیابی چگونگی اثرگذاری آن بر سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده است. به‌علاوه، این مطالعه می‌تواند به ما کمک کند تا از تجربه‌های ایالات متحده در فهم و ارزیابی سایر نظام‌های ریاستی استفاده کنیم و چالش‌های مشابه را در دیگر کشورها شناسایی کنیم.
•   لیست منابع : 1) ارسطا، محمدجواد. ،1398، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات مجد، چاپ اول.
  2) اسدیان، احمد،1395، تحولات تفکیک قوا. تهران: انتشارات مجد، چاپ سوم.
  3) اعتصامی فر، محمود، 1399، بررسی نظام پارلمانی و نظام ریاستی و راهکار پیشنهادی، نشریه مدیریت در اسلام، شماره 40 .
  4) الوانی، سید مهدی، 1384، سازمان‌های غیردولتی و چالش‌های پاسخگویی، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره، 49.
  5) ان کوئینده -ماری ، 1397، حقوق اساسی تطبیقی دفتر دوم: «رئیس جمهور» (در پرتو حقوق اساسی فرانسه)، مترجم: سعید خانی والی زاده، تهران: انتشارات مجد، چاپ نخست.
  6) ایمانی، محمد، 1399، مشروعیت دموکراتیک قضات عالی از منظر نظامهای حقوقی ایران و آمریکا، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
  7) ایمانی، محمد و خالقی، امیرحسین ،1398، بررسی تطبیقی بانک مرکزی ایران و فدرال رزرو آمریکا از منظر حقوق اساسی، منتشر شده در همایش ISC، آسیب شناسی حقوقی اقتصادی نظام پولی و بانکی در ایران.
  8) ایمانی توران پشتی، محمد، 1400، تفکیک قوا در کشورهای جمهوری اسلامی ایران و ایالت متحده آمریکا، مجله مطالعات سیاسی- اجتماعی تاریخ معاصر ایران، شماره 2.
  9) بشیریه، حسین، 1382، آموزش دانش سیاسی: مبانی علم سیاست نظری و تاسیس، تهران، نگاه معاصر.
  10) بوشهري، جعفر، 1355، حقوق اساسي تطبيقي. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
  11) بهنیا، مسیح، 1384، تفکیک قوا در عمل، نگاهی اجمالی به مدل‌های تفکیک قوا در سه کشور ایران، امریکا، و فرانسه، نشریه مجلس و راهبرد، شماره 46.
  12) پروین، خیراله، اصلانی، فیروز، 1391، اصول و مبانی حقوق اساسی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
  13) پیرعلی، محمد، 1396، بررسی نقش ساختار ریاستی یا پارلمانی در اقتدار نظام ج.ا.ا، نشریه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، شماره 4 .
  14) جندقی، بهروز، 1381، جایگاه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در میان دو نظام ریاستی آمریکا و مجلس مدار انگلستان، نشریه معرفت ، شماره 55.
  15) جوان آراسته، حسین، 1397، میزان انطباق نظام‌های پارلمانی، ریاستی و نیمه ریاستی با نظام ولایی نشریه فقه حکومتی ، شماره 6 .
  16) حبیب زاده، توکل؛ غمامی، محمدمهدی و نامی، محسن، درآمدی بر حقوق اساسی تطبیقی: ایران، انگلستان،آمریکا، فرانسه و چین، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
  17) حیاتی، علی عباس؛ جاوید، محمدجواد و احمدی گودینی، هاشم، 1401، نسبیت رژیم سیاسی به مثابه روش حاکمیت جایگاه قانونی نظام ریاستی و پارلمانی در حقوق اساسی ایران، نشریه تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی، شماره15.
  18) دهشیار، حسین، 1395، ماهیت تئوریک و عملی سیستم انتخاباتی آمریکا، تهران: نشر چشمه، چاپ نخست.
  19) راسخ، محمد، 1400، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران: انتشارات دراک، چاپ هفتم.
  20) رضایی شرف، موسی الرضا؛ راعی دهقی، مسعود، 1400، امکان سنجی تغییر حاکمیت نظام جمهوری سلامی ایران از ریاستی به پارلمانی در پرتو استقرار نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، نشریه مطالعات سیاسی، شماره 52.
  21) زارعی، محمدحسین، 1398، حاکمیت قانون و دموکراسی. تهران: انتشارات خرسندی، چاپ اول.
  22) زولر، الیزابت ، 1396، مترجم: مجتبی واعظی، درآمدی بر حقوق عمومی. تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، چاپ سوم.
  23) شعبانی، قاسم ، 1388،حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ سی و هفتم.
  24) شیخ الاسلامی، محسن، 1398، حقوق اساسی تطبیقی «حقوق اساسی انگلستان، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و آلمان همراه با ترجمه فارسی قوانین اساسی»، تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ اول.
  25) شمسینی غیاثوند، حسن؛ سلیمان فلاح، امیرحسین، 1400، چالش‌های نظام ترکیبی ریاستی- پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران ، نشریه مطالعات منافع ملی، شماره 24 .
  26) عالمي، شمس الدين، ١٣٧٤، حقوق اساسي، تهران، انتشارات مشکات، چاپ اول.
  27) عباسی لاهیجی، بیژن، 1403، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: انتشارات دادگستر، چاپ هفتم.
  28) علوی، پرویز؛ صادقیان، نادعلی، 1389، ریشه‌های فکری اصل تفکیک قوا، اهمیت و دسته‌بندی نظام‌های سیاسی بر پایه تفکیک قوا، نشریه مطالعات حقوق خصوصی ، شماره 2 .
  29) علی حسینی، علی؛ ابراهیمی، علی، 1392، چرایی نوسان بین الگوهای نیمه ریاستی، نیمه پارلمانی و پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران، نشریه پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره 3.
  30) عميد زنجاني، عباسعلي، 1387، كليات حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران، تهران، انتشارات مجد، چاپ سوم.
  31) -----------------، 1384، حقوق اساسي تطبيقي، تهران، نشر ميزان، چاپ نخست.
  32) فتحعلی زاده، مریم، 1392، تحلیل حقوقی ساختار و روابط قدرت در جمهوری اسلامی ایران؛ نظام ریاستی یا پارلمانی؟ ، شماره5 .
  33) فقاهتی، قدرت اله و همکاران، 1400، مقایسه نظام نیمه ریاستی و ریاستی در ایران، مقایسه نظام ریاستی و ریاستی در ایران و آمریکا با تاکید بر اصل تفکیک قوا، مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی، سال ۱۵.
  34) قاسم زاده، قاسم ،1393، حقوق اساسی. تهران: انتشارات جنگل، چاپ دوم.
  35) قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل، 1399، بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: انتشارات میزان، چاپ شصت و یکم.
  36) ---------------، 1395، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: نشر میزان، چاپ چهاردهم.
  37) قانون اساسي امريكا، مصوب 1789م.
  38) گرجی ازندریانی، علی اکبر؛ قهرمان زاده نیمگزی، فرزین، 1397، بازبینی نظام سیاسی ایران در پرتو تعاریف کلاسیک و نوین از نظام نیمه ریاستی، نشریه فقه حکومتی، شماره 6 .
  39) --------------------، 1390، جزوه درسنامه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران.
  40) --------------------، 1394، دادگاه‌های قانون اساسی، الگوی غیر اروپایی دادرسی اساسی. تهران: انتشارات جاودانه جنگل، چاپ اول.
  41) مرندي، سيد محمدرضا، 1402، معادل یابی وظايف و اختيارات ولايت مطلقة فقيه در قانون اساسي ايران با روساي كشور در الگوهاي اصلي نظامهاي رياستي، نيمه رياستي و پارلماني، جستارهاي سياسي معاصر، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، سال 14 ، شمارة 2 .
  42) مدنی، جلال الدین، 1379، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ اول.
  43) ناردو، دان،1399، اعلامیه استقلال آمریکا. ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ اول.
  44) ورپو، میشل، 1396، حقوق اساسی تطبیقی «دفتر اول: قانون اساسی»، ترجمه سعید خانی والی زاده، تهران: انتشارات مجد، چاپ نخست.
  45) وکیلیان، حسن، 1392، ویژگی‌ها و معیارهای ارزیابی نظام‌های حکومتی (مطالعه تطبیقی نظام‌های پارلمانی ریاستی و مختلط، مجموعه مقالات گزارش‌های کارشناسی (مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی).
  46) هاشمي، سيد محمد، 1390، حقوق اساسي و ساختارهاي سياسي، تهران، نشر میزان، چاپ نخست.
  47) هاشمی، سیدمحمد،1394، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. ج.2، تهران: انتشارات میزان، چاپ بیست و ششم.
  48) هریسی نژاد، کمال الدین، 1396، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: انتشارات آیدین، چاپ هشتم.
  49) Robinson, Nick.2013, structure Matters: The Impact of Court structure on the Indian and U. S Supreme Courts, the American Journal of Comparative Law, Volume 61, No 1.
  50) Dillon, (1965). Introduction to Political Science, New York, D.van Nostrand co.
  51) Heywood, Andrew (1997). Politics, London, Macmillan Press Ltd.
  52) Finer, Herman (1965). The Theory and Practice of Modern Government, 4thed, New York, Methuen.
•   کلمات کلیدی به فارسی : نظام‌های سیاسی، نظام ریاستی، ایالات متحده آمریکا.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 43-79
•   دانلود فایل ( 1.19 MB )