-
آرشیو :
نسخه تابستان 1404- جلد اول
-
کد پذیرش :
130051
-
موضوع :
سایر شاخه های حقوقی
-
نویسنده/گان :
| محمد طاهر نسيم
-
زبان :
عربی
-
نوع مقاله :
پژوهشی
-
چکیده مقاله به فارسی :
این مقاله زیباییشناسی کارکرد صرفی در سوره کهف را تحلیل میکند و نقش ساختار زبانی را در ساخت معنا و زیبایی آشکار میسازد. مقاله بر سه ابزار اصلی صرفی متمرکز است: اسم فاعل، فعل مجهول، و اسم تفضیل. اول، نشان میدهد که نقش اسم فاعل تنها به دلالت بر فاعل محدود نمیشود، بلکه بر اساس صیغهاش دلالتهای متنوعی میپذیرد. صیغه مضاف آن (غیر تنوین) برای بیان ثبات و یقین به کار میرود، همچون توصیف سرنوشت اهل آتش. در مقابل، صیغه تنویندار آن تجدد و حرکت را بیان میکند که به صحنهها زندگی میبخشد، چون تصویر سگ که دستهایش را دراز کرده یا حال دنیای متغیر. دوم، مقاله نشان میدهد که استفاده از فعل مجهول صرفاً پنهان کردن فاعل نیست، بلکه ابزار بلاغی برای برانگیختن هیبت و ابهام در موقعیتهای خاص است، همچون توصیف عذاب یا روز قیامت. همچنین اهداف دیگری چون تعظیم و ایجاز را نیز خدمت میکند، جایی که فاعل به دلیل معلوم بودن برای شنونده حذف میشود. سرانجام، مقاله اسم تفضیل را بررسی میکند که به عنوان ابزار اقناعی بلیغی به کار میرود و با اهداف سوره در برقراری مقایسه میان حق و باطل، ایمان و کفر هماهنگ است. استفاده مطلق آن صفات خداوند را تعظیم میکند، در حالی که استفاده مقید آن غرور کافر را افشا و تواضع مؤمن را تأکید مینماید. مقاله نتیجه میگیرد که این انتخابهای صرفی در سوره کهف تصادفی نیست، بلکه بخشی از بافت زبانی محکمی است که اهداف بلاغی و دلالی متن قرآنی را خدمت میکند و تأکید مینماید که زبان و معنا در ساخت اعجاز تکامل مییابند. روش مورد استفاده نویسنده در این مقاله، روش توصیفی-تحلیلی است.
-
لیست منابع :
[1] القرآن الكريم.
[2] ابن كمال. باشا. (2012). أسرار النحو، تحقيق، احمد حامد، عمان: منشورات دار الفكر، بيروت – لبنان.
[3] أنيس، إبراهيم. (2014م). موسيقى الشعر، الناشر: دار الملايين – القاهرة.
[4] البروسي، إسماعيل. (2010م). تفسير روح البيان، المجلد الخامس، ط2، الناشر: دار الكتب العلمية – بيروت.
[5] التيمي، سعد محمد. (2007). اتجاهات البلاغية في تفسير البحر المحيط، الناشر: مكتبة الرسالة، بيروت – لبنان.
[6] الجرجاني، عبد القاهر. (2008). دلائل الإعجاز، الناشر: دار الفكر، بيروت – لبنان.
[7] الحامضي، غالب بن محمد. (2017). أسلوب الالتفات وأقسامه في القرآن الكريم، الناشر: دار الكتب العلمية، القاهرة – مصر.
[8] الزمخشري، محمود جار الله. (1998م). أساس البلاغة؛ تحقيق فريد نعيم وشوقي المعري، ط2، الناشر، دار ابن كثير للنشر والتوزيع – بيروت.
[9] السقا، محمود عبد الحميد. (2009). من الدراسات البلاغية للقرآن الكريم سورة المؤمنون نموذج تطبيقي، الناشر: دار الفكر، طنطا – مصر.
[10] صالح، مخيمر. (2005). معجم الأساليب البلاغية في القرآن الكريم، الناشر: دار الكتب الثقافي، القاهرة – مصر.
[11] الصبان. (1985). حاشية الصبان المجلد الثالث، الناشر: مكتبة الرسالة، بيروت – لبنان.
[12] عبابنة، يحيى. (2000م). دراسات في فقه اللغة والفنولوجيا العربية، ط1، الناشر: دار الشروق – عمان.
[13] عبد الجليل، عبد القادر. (1418هـ ق). هندسة المقاطع الصوتية، ط1، الناشر: دار الصفاء للنشر والتوزيع – عمان.
[14] عمر، أحمد مختار. (2018م). دراسات الصوت اللغوي، ط1، الناشر: درا الرسالة – بيروت.
[15] فضل، صلاح، علم الأسلوب مبادئه إجراءاته، الناشر: دار الكتب العلمية، القاهرة – مصر.
[16] النسفي، عبد الله بن أحمد بن محمود حافظ الدين. (1989م). تفسير النسفي (مدارك التنزيل وحقائق التأويل)؛ حققه وخرج أحاديثه: يوسف علي بديوي. راجعه وقدم له: محيي الدين ديب مستو، الناشر: دار الكتب العلمية – بيروت.
-
کلمات کلیدی به فارسی :
سوره کهف، کارکرد صرفی، اسم فاعل، فعل مجهول، اسم تفضیل، دلالت و ساختار.
-
چکیده مقاله به انگلیسی :
-
کلمات کلیدی به انگلیسی :
- صفحات : 65-73
-
دانلود فایل
( 573.78 KB )