آسیب شناسی اخلاق اجتماعی در حیطه فرهنگ از منظر قرآن و روایات

•   آرشیو : نسخه زمستان 1403
•   کد پذیرش : 12869
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | زهره مرادی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : اخلاق اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین رکن تثبیت فرهنگ در جامعه اسلامی است، که رعایت این اصل مهم اخلاقی می‌تواند جامعه و اجتماع ارتباطی مردم با یکدیگر را از بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیر رفتاری و گفتاری در سایه اخلاق اجتماعی حفظ نماید. آسیب‌های اخلاق اجتماعی در حیطه فرهنگ، صرف نظر از میزان خسارت و تخریب‌هایی که بر مسائل روبنایی و فرهنگ یک ملت یا جامعه وارد می‌سازند، آن‌چنان در متن اصیل آن ملت رسوخ می‌کنند که از درون هسته مقاومت افراد در برابر مفاسد و آسیب‌های اخلاق فرهنگی تضعیف و آسیب‌پذیر می‌گردانند. علی‌رغم اینکه در جامعه ها بیشترین امکانات مادی و رفاهی نسبت به گذشته در اختیار بشر قرارگرفته است، اما با کینه‌ها، حسادت‌ها و... نسبت به یکدیگر، افراد احساس تنهایی و بی هویتی می‌کنند که این حس، دشمن یک جامعه و از بین برنده شادابی و طراوت یک جامعه است. لذا با توجه به اهمیت مسأله اخلاقی اجتماعی و ضرورت شناخت آسیب‌های آن در جامعه، محقق بعد از ارائه تعریف دقیق و جامع از اخلاق اجتماعی به بیان آسیب‌های آن درحیطه فرهنگ با استناد به قرآن‌کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم‌السلام) می‌پردازد. شایان ذکر است که روش تحقیق به صورت توصیفی و کاربردی بوده و اطلاعات به شیوۀکتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است.
  البته این پژوهش نتایجی رادربردارد از جمله اینکه؛ ریشه بسیاری از انحرافات و آسیب‌های اجتماعی ناشی از عدم رعایت اخلاق است. این آسیب‌ها از معضلات جامعه معاصر است که خانواده‌ها را دچار بحران و جامعه را متشنج می‌کند. همچنین باعث فرسایش سرمایه اجتماعی واعتماد اجتماعی می‌شود؛ و درصورت تداوم باعث انزوای اجتماعی و از هم‌گسیختگی جامعه وگرایش شهروندان به انواع انحرافات می‌شود.
•   لیست منابع : 1) آمدی تمیمی، عبدالواحد،1366، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه حسین الاسلامی، قم.
  2) ابن مسکویه، ابوعلی احمد، 1924م، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، تحقیق ابن الخطیب، بی جا.
  3) ابن منظورفریقی، محمدبن مکرم، 1994م، لسان العرب، بیروت، ج4، موسسه تاریخ العربی.
  4) افکار، حسین، 1386، نگاهی به پدیده مدگرایی، طوبی، ش 21شهریور.
  5) اکبری، ابوالقاسم، 1390، آسیب شناسی اجتماعی، چاپ اول، انتشارات رشد و توسعه.
  6) اکبری، محمود، 1387، خرافه ها و واقعیت ها، چاپ اول، انتشارات سبط اکبر.
  7) بهشتی، ابوالفضل، 1386، آفات و برکات زبان در قرآن وحدیث، نسیم بهشت.
  8) جوادی، محسن، 1390، رویکرد صحیفه سجادیه به اخلاق اجتماعی، ماهنامه اخبار شعیان،ش80.
  9) جوادی آملی، عبدالله، 1387، مراحل اخلاق در قرآن، قم، ج2، چاپ چهارم، نشر اسرا.
  10) جوهری، اسماعیل، بی تا، صحاح اللغة، تحقیق احمد عبدالغفور العطار، بی جا، ج4.
  11) چراغی، اسماعیل، 1383، شایعه و اضطراب، حدیث زندگی، ش18.
  12) حاجی، محمدعلی، 1380، دانشنامه امام علی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  13) حاجی ده آبادی، محمدعلی، 1379، تربیت اسلامی، قم.
  14) حرانی، ابو محمد، 1382، تحف المعقول، ترجمه صادق حسن زاده، انتشارات آل علی.
  15) حرعاملی، محمدبن حسن، 1413ق، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة، بیروت، ج11، مؤسسه آل بیت لاحیاء التراث العربی.
  16) حق شناس، حمید رضا، 1386، رویکرد صحیفه سجادیه به اخلاق اجتماعی، قم، پایان نامه ارشد.
  17) خسروپناه، عبدالحسین، 1388، آسیب شناسی دین پژوهی معاصر، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  18) خوانساری، غلامحسین، 1383، نهج الفصاحه، انتشارات انصاریان.
  19) دستغیب، عبدالحسین، 1389، گناهان کبیره، ج1 ، ج2 ، نشر اسلامی.
  20) دورکیم، امیل، 1373، قواعد و روش جامعه شناسی، ترجمه محمد علی کاردان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  21) دهخدا، علی اکبر،1377، فرهنگ و لغت نامه دهخدا، ج1، انتشارات دانشگاه تهران.
  22) راغب اصفهانی، حسین بن علی، 1382ش، مفردات الفاظ قرآنی، ترجمه مصطفی رحیمی نیا، نشر سبحان.
  23) رولان، برتون، قوم شناسی سیاسی، ترجمه ناصر فکوهی، نشر نی.
  24) سباعی، مصطفی، 1383، آداب اخلاقی اسلامی، تهران، نشر احسان.
  25) شبّر، عبدالله، 1364، اخلاق، ترجمه محمد جباران، قم، نشر روح.
  26) شرف الدین، حسین، 1386، تحلیل اجتماعی صله رحم، قم، چاپ دوم، بوستان کتاب.
  27) شریف رضی، محمد حسین، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، مؤسسه فرهنگی امیرالمومنین (ع).1383
  28) طباطبایی، محمدحسین، 1389، المیزان فی التفسیر القرآن، ترجمه محمد باقر موسی هَمدانی، قم، ج1، ج2، ج 7، ج 9، ج14، ج 18، ج19، انتشارات اسلامی.
  29) طریحی، فخرالدین، 1367، مجمع البحرین،به کوشش محمود عادل، تهران، ج1.
  30) طوسی، نصیر الدین، بی تا، اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران، انتشارات خوارزمی.
  31) قراملکی، فرامرز، 1382، درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای، تهران، نشر مجنون.
  32) قراملکی، فرامرز، احد ، 1389، اخلاق کاربردی در ایران و اسلام، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  33) کلینی، محمد، 1383، اصول کافی، ترجمه صادق حسن زاده، ج 4، نشر صلوات.1383
  34) ....................، 1385، اصول کافی،ترجمه صادق حسن زاده، ج 2، نشرصلوات.1383
  35) مجلسی، محمدباقر، 1403 ق، بحارالانوار، بیروت، 21ج، ج 68، ج 70، ج 74، ج77، دار احیاء التراث العربی.
  36) محمدی اشتهاردی، محمد، 1369،گناه شناسی، بی جا، چاپ اول، انتشارات آزادی.
  37) محمدی ری شهری، محمد، 1374، میزان الحکمه، قم، ج6، دارالحدیث.
  38) محمدی صیفار، مهدی، 1393، اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی (ع)، چاپ دوم، انتشارات امام خمینی.
  39) محمودی، محمدباقر، 1397، نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  40) مصباح یزدی، محمد تقی، 1380، اخلاق در قرآن، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  41) .......................................، 1387، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
  42) .......................................، 1376، ره توشه، قم، مؤسسه فرهنگی و پژوهشی امام خمینی.
  43) مصدقیان، محمدحسین، بسترهای اخلاق اجتماعی از دیدگاه نهج البلاغه، فصلنامه اخلاق، ش1387.
  44) مطهری، مرتضی، 1374، فلسفه اخلاق، تهران، چاپ چهاردهم، صدرا.
  45) .........................، 1387، نهضت‌های اسلامی در صد سال اخیر، چاپ 35 ، صدرا.
  46) ......................، 1387، مجموعه آثار، تهران، ج22، صدرا.
  47) ......................، 1391، مجموعه آثار، ج2، چاپ پانزدهم، صدرا.
  48) معین، محمد، 1386، فرهنگ فارسی تک جلدی، تهران، چاپ دوم، انتشارات سرایش.
  49) مکارم شیرازی، ناصر، 1385، اخلاق در قرآن، قم، ج 2، چاپ سوم، انتشارات امام علی.
  50) ..............................، 1392، اخلاق در قرآن، قم، ج3، انتشارات امام علی.
  51) موسوی، حسن، 1394، مد و مدگرایی و جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی، قم، چاپ اول، بوستان کتاب.
  52) موسوی خمینی، روح الله، 1381، چهل حدیث، تهران، چاپ 25، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  53) .......................، صحیفه امام خمینی، ج13، چاپ13، موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی.
•   کلمات کلیدی به فارسی : اخلاق، اخلاق اجتماعی، آسیب، آسیب شناسی، فرهنگ.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 42-63
•   دانلود فایل ( 724.07 KB )