بررسی مسئولیت ناشی از اعمال هوش مصنوعی در نظام حقوقی ایران

•   آرشیو : نسخه تابستان 1403
•   کد پذیرش : 12845
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | اکرم السادات مکی، زهرا السادات مکی، اسماعیل کشکولیان
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : موضوع هوش مصنوعی یکی از مهم ترین دستاورد‌های نوین بوده که از دیدگاه حقوقی و فنی مورد مناقشه گسترده ای در نظام‌های حقوقی قراردارد. هوش مصنوعی اینده انسان را با تحولی بنیادین روبه رو خواهد کرد و این تحولات بنیادین خطرات گسترده ای در همه زمینه‌‌‌ها به روی انسان می‌گشاید و اینکه این خطر موقعی باعث وحشت خواهد شد که هوش مصنوعی به ابر هوش ارتقا یافته و بدون دخالت انسان تصمیم گیری کرده و خود مختار عمل نماید در این پژوهش قصد در بررسی مسئولیت مدنی ناشی از اعمال هوش مصنوعی در حقوق ایران داریم که از طریق روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیده ایم که مسئولیت مدنی ناشی از اعمال و عملکرد هوش مصنوعی مبنی بر مسئولیت محض بوده که تحقق ان وابسته به اجزا عیب و تخطی سازنده، براساس رابطه‌‌ی سببیت میان انهاست هر چند میتوان شخص الکترونیکی به ان منتسب دانست. هم چنین در مسئولیت کیفری با توجه به این که هیچ یک از عناصر لازم برای مسئول بودن، وجود ندارد عملا انتساب مسئولیت کیفری به هوش مصنوعی محرز نیست.
•   لیست منابع : 1) ابراهیمی، شهرام، (1401)، پیشگیری از تکرار جرم از طریق هوش مصنوعی، اموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دوره نوزدهم، شماره 23.
  2) ادیب نیا، محمد، عظیمیان، عسل، (1395)، بررسی قابلیت به کار گیری حقوق جزا در ماهیت‌های هوش مصنوعی، کنگره بین اللملی جامع حقوق ایران، مرکز همایش‌های بین اللملی نوسعه داتیس
  3) امیریان فارسانی، امین، حسینی، سید محمد، (1402)، چالش و مبانی مسئولیت کیفری در رباط‌های با قابلیت هوش مصنوعی، فصلنامه تمدن حقوقی، شماره 18
  4) بادینی، حسن، شعبانی کندسری، هادی، دادپرور، سجاد، (1391)، مسئولیت محض و مصادیق، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 3،شماره1.
  5) پاسبان، محمدرضا، طوسی، عباس، مظاهری، محمدرضا، (1402)، به کارگیری هوش مصنوعی به عنوان مدیرشرکت‌های تجاری، شماره 44.
  6) تخشید، زهرا، (1400)، مقاله مقدمه ای در چالش‌های هوش مصنوعی در حوزه‌‌ی مسئولیت مدنی، فصلنامه حقوق خصوصی، شماره 1.
  7) عطازاده، سعید، انصاری، جلال، (1398)،بازپژوهشی مفهوم مسئولیت کیفری هوش مصنوعی (مطالعه موردی خودروهای خودران) در حقوق اسلام، ایران، امریکا، المان، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، شماره4.
  8) جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1400،ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات گنج.
  9) جعفری، مجتبی،(1395)،تاملی در ماهیت و قلمداد و اداره در تحقق مسئولیت کیفری،پژوهش حقوق کیفری، شماره 15.
  10) حکمت نیا، محمود، محمدی، مرتضی، واثقی، محسن، (1398)،مسئولیت مدنی ناشی از تولید ربات‌های مبتنی برهوش مصنوعی خود مختار، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره 60.
  11) ذاکر نیا، هانیه، (1402)،ماهیت ومبنای مسئولیت مدنی ناشی از هوش مصنوعی در حقوق ایران و کشورهای اتحادیه اروپا، حقوق خصوصی.
  12) رجبی، عبدالله، (1398)،ضمان درهوش مصنوعی مطالعات حقوق تطبیقی، شماره2.
  13) سازمند،بهاره، (1398)، هوش مصنوعی در جهان (3) (جمهوری خلق چین)، مطالعات بنیادین حکومتی.
  14) شریفی، محسن، حبیب زاده، محمد جعفر، عیسلایی،محمد، فرجیها، محمد، (1392)، دگرگونی‌های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران، مجله حقوقی دادگستری، شماره 82.
  15) صفایی، حسین، رحیمی حبیب اله، 1394، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرار داد)، چاپ80، انتشارات سمت.
  16) عبدی، ایدا، (1396)، بررسی وضعیت فناوری هوش مصنوعی در ایران و جهان، مرکز پژوهش مجلس شورای اسلامی.
  17) عطازاده، سعید، انصاری، جلال، (1398)،باز پژوهشی مفهوم مسئولیت کیفری هوش مصنوعی در حقوق اسلام ایران و امریکا و المان، فصل نامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال ششم، شماره 4.
  18) کارتوزیان، ناصر، 1395، الزام‌های خارج از قرار داد، ضمان قهری، چ 3، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  19) کرمی، جهانگیر، (1397)،هوش مصنوعی در جهان (1) فدراسیون روسیه، تهران، ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  20) ملک زاده، سارا، (1397)،بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از هوش مصنوعی در نظام حقوقی ایران و کامن لا.
  21) میر سعیدی، سید منصور، (1386)، مسئولیت کیفری قلمرو ارکان، جلد1،چاپ 2، تهران، نشر میزان
  22) ولی پور، علی، اسماعیلی، محسن، (1400)،امکان سنجی مسئولیت مدنی هوش مصنوعی ناشی از ایجاد ضرر در حقوق مدنی، اندیشه حقوقی معاصر، شماره 3.
  23) هوشیار، کامران، کرمی، جهانگیر، ادیانی، سیدیونس، امین اسکندری، شیوا، (1397)، هوش مصنوعی در جهان (1) (فدراسیون روسیه).
  24) یزدانیان، علیرضا، (1396)، (طرح قاعده مسئولیت مدنی ناشی از اشیا در حقوق ایران و فرانسه) فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره 2.
•   کلمات کلیدی به فارسی : مسئولیت مدنی، هوش مصنوعی، نظام حقوقی ایران.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : The issue of artificial intelligence is one of the most important modern achievements, Which is widely disputed in legal systems from a legal and technical point of view . Artificial intelligence will face of fundamental change in the future of humans , and these fundamental changes will open wide risks to humans in all fields, and this risk will cause panic when artificial intelligence is upgraded to super intelligence and decisions are made without human intervention .In the research , We intend to examine the civil liability resulting from the application of artificial intelligence in Iran’s laws , and through the descriptive and analytical method, We have come to the conclusion that the civil liability resulting from the application and performance of artificial intelligence is based on pure responsibility .It has been that it’s realization the depends on the components of defect and constructive violation based on the relationship between them , although it can be attributed to the electronic person .Also in criminal responsibility , given that none of necessary elements to be responsible exist .There is no, it is practically impossible to assign criminal responsibility to artificial intelligence
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : civil responsibility , artificial intelligence , Iran’s legal system
•  صفحات : 71-79
•   دانلود فایل ( 507.64 KB )