بررسی ابعاد حقوقی مالکیت معنوی از منظر حقوق ایران و انگلستان

•   آرشیو : نسخه زمستان 1402
•   کد پذیرش : 12832
•   موضوع : حقوق خصوصی
• نویسنده/گان : | فاطمه زارعی، زهرا شکری‌زاده
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : این پژوهش با هدف بررسی ابعاد حقوقی مالکیت معنوی از منظر حقوق ایران و انگلستان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای انجام شده است. حمایت قانونی از مالکیت فکری در ایران به سال 1304 و تصویب «قانون علامات صنعتی و تجارتی» باز می گردد. در سال 1310 این قانون جای خود را به «قانون ثبت اختراع و علائم تجاری» داد. در سال 1337 دولت ایران به عضویت کنوانسیون های مالکیت صنعتی پاریس در آمد و در سال 1348 اولین قانون خاص در زمینه حقوق مؤلف با عنوان «قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان» به تصویب رسید. مالکیت معنوی و فکری یک نوع حمایت از حقوق فکری افراد است و با وضع قوانین در این عرصه قانونگزار سعی دارد که از فعالیت ها و محصولات فکری در زمینه های تجاری، علمی، ادبی و هنری حمایت کند و شامل مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری است. در نظام کپی رایت که بر منافع مادي استوار است حقوق معنوي تا سال 1988 جایگاهی نداشته و تنها منبع موجود در این خصوص کنوانسیون برن بود که انگلیس نیز به آن ملحق شده بود. ماده 16 کنوانسیون برن اعضا را مکلف به پذیرش در حق انتساب و حق حرمت کرد و در نهایت انگلیس مجبور به پذیرش حقوق معنوي در نظام خود شد هر چند حقوق اخلاقی در انگلیس پذیرفته شده است ولی پذیرش این حقوق با بی میلی و تردید همراه بوده است. در حقوق ایران طرح صنعتی هم تحت نظام مالکیت ادبی و هنری و هم تحت نظام مالکیت صنعتی مورد حمایت قرار می گیرد البته زمانی طرح صنعتی می تواند مورد حمایت از طریق مالکیت صنعتی قرار گیرد که طرح مزبور به ثبت رسیده باشد. لیکن در نظام حقوقی انگلستان بحث فرق می کند زیرا در انگلیس در صورتی از اموال ادبی هنری حمایت می کند که این اموال به ثبت رسیده باشد. در صورتی که در ایران این چنین نیست. در
•   لیست منابع : 1) یزدانی، مریم(1399). وضعیت حقوقی مالکیت فکری و معنوی و شیوه های انتقال آن در حقوق ايران و انگلیس و مقايسه آنها، پایان نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی روزبهان.
  2) مجاهد، افشین(1400) مطالعه تطبیقی آثار مالکیت معنوی در حقوق ایران و فرانسه با تأکید بر حقوق بین الملل، پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، 3(29): 10-21.
  3) پوریان، علی تقی(1401). ماهیت مالکیت معنوی در حقوق ایران و اسلام، فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، 1(3): 23-35.
  4) مرادی دوست، مرضیه؛ هاشمی تنکابنی، موسی(1396). بررسی حقوق مالکیت معنوی در قوانین ایران و اسناد بین¬المللی، اولین کنفرانس ملی پژوهش های نوین ایران و جهان در روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی.
  5) بخشی، جهانگیر؛ ططری، خدیجه(1398). نقش حقوق مالکیت معنوی در شبکه های اجتماعی، مطالعات رسانه ای، 14(2): 35-46.
  6) شمس، محمد؛ رفیعی طباطبایی، حسام الدین(1399). تحلیلی تطبیقی بر مبانی و مفاهیم حق پخش رویدادهای ورزشی، دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 3(24): 73-83
  7) عمید، حسن(1374). فرهنگ عمید، تهران: امیرکبیر.
  8) دهخدا، علی اکبر(1372). لغتنامه دهخدا، ج 18، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه لغتنامه دهخدا.
  9) کاتوزیان، ناصر(1378) مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاچ بیست و دوم، تهران: شرکت بهمن برنا.
  10) ساکت، محمدحسین(1380)، قاضی پروردگان خاندان دامغانی، حقوق دادگستری، (37): 51-59.
  11) لنگرودي، محمد جعفر(1378). ترمینولوژي حقوق، چاپ دهم، تهران: انتشارات گنج دانش.
  12) حکمت نیا، محمود(1387). مبانی نظری مالکیت فکری، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  13) صفایی، حسین(1379). دوره مقدماتی حقوق مدنی، اشخاص و اموال، چاپ اول، جلد اول، تهران: نشر میزان.
  14) محقق داماد(1383). قواعد فقه، جلد دوم، بخش مدنی ،تهران: انتشارات سمت.
  15) کاتوزیان ، ناصر(1394). حقوق مدنی اموال و مالکیت، تهران: نشر میزان.
  16) معین، محمد(1380). فرهنگ معین، ص. 4244
  17) امینی نژاد، علی(1387). ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﻌﻨﻮي (حق اختراع) در ﻓﻘﻪ و ﻗﺎﻧﻮن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، واحد تهران مرکز.
  18) بیگدلی، نرگس(1395). بررسی تطبیقی حقوق مالکیت معنوی در سازمان تجارت جهانی و نظام جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز.
  19) لنگرودي، محمد جعفر(1370). حقوق مدنی: عقد کفالت، تهران: انتشارات گنج دانش.
  20) ماده 3، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  21) ماده 8، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  22) ماده 9، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  23) ماده 7، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  24) ماده 12، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  25) میرحسینی، حسن(1385). مقدمه ای بر مالکیت معنوی، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
  26) ماده 16، قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان سال 1348.
  27) کاتوزیان، ناصر(1376). حقوق مدنی(معاملات معوض...)، تهران: شرکت انتشار.
  28) اینترنت، حقوق مالکیت معنوی در نظام حقوقی ایران، بررسی شده در تاریخ 09/12/1401، https://bayanemrooz.com
  29) حضرتی شاهین دژ، صمد(1387). مطالعه تطبیقی حقوق معنوي مولف، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، (10): 159.
  30) زرکلام، ستار(1387). حقوق مالکیت ادبی و هنری، تهران: سمت.
  31) Lional,bently&brad,Sherman,intellectual property law,oxford university press, first edition, newyork, 2001. pp., 232-233.
  32) ماده 3، قانون 1988 انگلستان.
  33) ماده ، 213 قانون 1988 انگلستان.
  34) Cornish, 1996, 220
  35) ماده 17، قانون علامت تجاری مصوب 1994 انگلستان.
  36) Devery, 2007,109
  37) Jacobs & Smith, 2007, 351
  38) معیری، رخساره سادات(1392). مطالعه تطبیقی مقررات کیفري در زمینه حقوق مالکیت ادبی و هنري در حقوق ایران و انگلیس،دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، پایان کارشناسی ارشد
  39) سالارپورگل ختمی، اکرم؛ جعفرزاده، میرقاسم(1390). نظام حقوقی ایران و انگلستان، تهران: جاودانه و جنگل.
  40) Hart,tina,fazzani,lina , OP , cit., P. 178
  41) جاکوب، سررابین؛ دنیل، الکساندر؛ لین، لیندسی، مالکیت فکری، ترجمه حمید هاشم بیگی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
•   کلمات کلیدی به فارسی : مالکیت معنوی، حقوق ایران، حقوق انگلستان، مالکیت فکری.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 30-47
•   دانلود فایل