ارزیابی ضمان در انتقال بیماری های مسری با تاکید بر کرونا از دیدگاه مذاهب اسلامی

•   آرشیو : نسخه زمستان 1398
•   کد پذیرش : 12806
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | محمود حق بجانب
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : هدف این پژوهش، ارزیابی ضمان در انتقال بیماری های مسری با تاکید بر کرونا از دیدگاه مذاهب اسلامی است. مهم‌ترین ملاک موضوعی در بیماری‌های واگیرِ خطرناک و سریع الاشاعه، مسری‌بودن و قابلیت انتشار این بیماری‌ها در سطح توده‌ای و انبوه و با سرعت زیاد است. از آنجا که انتقال این بیماری‌ها نیز با خسارات فردی و اجتماعی همراه است، اصل آزادی واباحه اشخاص مبتلا در رفتارهای اجتماعی ازسویی وحق دیگران بر سلامت جسمانی خویش وهمچنین حق جامعه برامنیت روانی، بهداشتی، اقتصادی، واجتماعی خویش، با پیاده سازی عملی اصل ضمان با محدودیت مواجه می گردد. مسؤوليت كيفري ناشي از انتقال بيماري، ضمانت اجراي تعدی به حقوق عمومي می باشد و شدت آن بستگی به میزان اخلالي دارد كه در نظم عمومي بوجود می آید و کسانی که با رفتارهای نسنجیده و خارج از چارچوب اصول بهداشتی روند اجتماعی گسترش بیماری کرونا را شکل یا عمق می‌بخشند، چنانچه آگاه از کار خود باشند، رفتارشان مصداق تعاون بر "اثم" و "عدوان" و"افسادفی الارض" به حساب می اید.
•   لیست منابع : [1] احمد بدران، عبدالقادر. المدخل إلی مذهب الإمام أحمد بن حنبل دمشق، 2006م.
  [2] احمد بن حنبل. مسند الإمام أحمد بن حنبل، لبنان نشر، موسسه رساله لبنان، 1416.
  [3] انصاری، زکریا.(2006). حاشیه البجیرمی، المكتبة الأزهرية للتراث، قاهره، 2006م.
  [4] بخاری، محمد.(1401). صحیح بخاری، دارالرائد العربی، بیروت. لبنان. ۱۴۰۱ .
  [5] جعفري لنگرودي، محمد جعفر- ترمينولوژي حقوق، چاپ هفتم، تهران: گنج دانش. 1394 .
  [6] حرّ عاملي، محمد ابن الحسن- وسائل الشيعه، چاپ بنجم، بيروت: دار احياء التراث العربي. 1983.
  [7] خميني، (امام) سيد روح االله-القواعد الفقهيه و الاجتهاد و التقليد (تهذيب الاصول)، ج 3، چاپ اول، قم: دار الفكر- كتابفروشى اسماعيليان، 1382،
  [8] دلفاني، علي اشرف- مباني مسئوليت كيفري، چاپ اول، قم: انتشارات مؤسسه بوستان كتاب. 1392
  [9] سبزوارى، سید عبد الأعلى، مهذّب الأحکام (للسبزواری)، ۳۰ جلد، مؤسسه المنار، قم، ایران، ۱۴۱۳ ه‍ ق؛
  [10] سیستانی، علی. قاعدة لاضرر و لاضرار، مکان نشر: قم- ایران، 1389
  [11] صادقی، حشمت. قاعده لاضرر از دیدگاه شیخ انصاری، آخوند خراسانی، امام خمینی (س)، ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان‬، 1392
  [12] صدقی، محمد. الوجیز فی ایضاح القواعد الفقهیه، ، ج 2، نشر بیروت 1404.
  [13] عطار، حسن بن علی؛ سبکی، عبدالوهاب بن علی. حاشیه العطار علی شرح الجلال المحلی علی جمع الجوامع، ج٢، 2009
  [14] عوده، عبدالقادر- التشريع الجنائي الاسلامي، ج 1، چاپ ششم، بيروت: انتشارات مؤسسه الرساله.
  [15] فاضل لنكرانى، محمد- (بيتا). احكام پزشكان و بيماران، بيجا: بينا 1405، ص 23
  [16] فروغی و همکاران، نحوه احراز مسولیت کیفری در بیماری های واگیردار، فصلنامه حقوق پزشکی، ش. ۳۵، سال ۱۳۹۴.
  [17] ميرزاي نائيني، محمد حسين-تقريرات شيخ موسي بن محمد النجفي الخوانساري، منيه الطالب، ج 2، چاپ اول، قم: انتشارات موسسه النشر اسلامی، 1418،
  [18] نجفي، شيخ محمدحسن- جواهر الكلام في شرح شرايع الاسلام، ج 42، چاپ هفتم، بيروت: دارإحياء التراث العربي. 1404
  [19] نجفي، شيخ محمدحسن، جواهر الكلام في شرح شرايع الاسلام، چاپ سوم، تهران: انتشارات دارالكتب الاسلاميه. 1396.
  [20] هیتمی، ابن حجر، تحفه المحتاج، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. سوم. تهران، 1369
  [21] یزدی، سیدکاظم العروه الوثقی، مبحث شرایط الوضو، ص. ۷۴ و احکام التیمم، ص. ۱۱۵.
  [22] احسانی فر، احمد، ابعادفقهی وحقوقی بیماریهای واگیرخطرناک وسریع الانتشارازمنظرقاعده وجوب دفع ضررمحتمل، فصلنامه حقوق اسلامی، ، سال هفدهم، شماره64، 1399.
  [23] هوشمندفیروزابادی، حسین، امکان سنجی رفع مسئولیت مدنی ناقلان بیماریهای همه گیردر پرتو قاعده تحذیر، مجله حقوق اسلامی، سال 17، شماره 64، 1399
  [24] شهیاد، شیما، محمدتقي محمدی، آثار روانشناختي گسترش بیماری کووید19 بر وضیعت سلامت روان افراد جامعه مجله طب نظامي، دوره 22، 1399
  [25] صالح، منتظری، سید محمدعلی، صدر طباطبایی، واکاوی ادله و مبانی عدم مسئولیت پزشک در پرتوی آموزه های فقه - پژوهش حقوق کیفری، سال ششم، شماره بیست ویکم، زمستان 1396
  [26] محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه (بخش مدنی)، ج 2، تهران، سمت، 1387
  [27] یزدانیان، علی رضا؛ثقفی، مریم مسئولیت مدنی بیماران مبتلا به بیماری های واگیردار. آموزه های فقه مدنی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، پاییز و زمستان 1393
  [28] طباطبایی حائری، سیدعلی بن محمد، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل قم، موسسه ال البیت، بی تا
  [29] عاملی جبعی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم، کتاب فروشی داوری، 1410ق
  [30] کاتوزیان، ناصر، مسئولیت مدنی، الزام های خارج از قرارداد، چاپ یازدهم، تهران، دانشگاه تهران، 1391ش
  [31] مراغی، سید میرعبدالفتاح، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، 1417ق
  [32] یزدانیان، علیرضا، حقوق تطبیقی، مطالعات تطبیقی در حقوق تعهدات، تهران، میزان، ١٣٩٢ ش.
  [33] انصاری، مرتضی بن محمدامین، کتاب المکاسب المحرمة و البیع و الخیارات، قم، کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری ١۴١۵ ق
  [34] زحيلي، وهبه، الفقه الاسلامي و ادلته.، ج5.، لبنان، بيروت، دارالفکر. 1405 ق
  [35] صدر، سیدمحمدباقر، القواعد الفقهیة )بحوث فی علم الاصول جلد پنجم، چاپ پنجم.قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل البیت علیهمالسلام، 1112ق
  [36] غروي نائینی، میرزا محمد حسین منیه الطالب فی حاشیه المکاسب. جلد 2 تهران: مطبعه حیدري، 1373
  [37] عاملی شهید ثانی)، زین الدین بن علی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. جلد 2، قم: انتشارات داور 1316
  [38] احسان پور، سیدرضا، بررسی امکان تطبیق عنوان محاربه بر انتقال گسترده ویروس عامل ایدز، فصلنامه فقه شماره 3 و 4 علمی-پژوهشی، تابستان و پاییز 1389
  [39] حسینی، سید محمد؛ احسان پور، سید رضا؛ بررسی امکان تطبیقی عنوان محاربه یا افساد فی الارض بر انتقال اگاهانه ویروس عامل ایدز درحقوق کیفری ایران با نظر به ارای صادره در ایالات متحده امریکا.فصلنامه فقه پزشکی، شماره 37، تابستان 1395
  [40] بهنسی، احمدفتحی، الجرائم فی فقه الاسلامی، بیروت، دارالشروق، 1988
  [41] ابن رشد، محمدبن احمد، بدایه المجتهد ونهایه المقتصد، بیروت، دارالمعارف دارالفکر، 1995م،
  [42] طوسی، المبسوط فی فقه الامیه، تهران، مدرسه المرتضویه، 1967
  [43] سیوطی‌، عبدالرحمن‌ بن‌ ابی‌بکر، الاشبا‌ه‌ و النظا‌ئر فی‌ قواعد و فروع فقه‌ الشا‌فعیه‌، بیروت دارالکتب العربی، 1422ق، 2001م، 1380
  [44] زحیلی، وهبه، نظریه الضروره الشرعیه، دارالفکر، دمشق، 1418ق
  [45] زكريا الأنصاري، زين الدين أبو يحيى السنيكي، أسنى المطالب في شرح روض الطالب، ج2، دار الكتاب الإسلامي، بی تا
  [46] الحجوی الثعالبی الفارسی، محمدبن‌الحسن، الفکر السامی فی تاریخ الفقه الاسلامی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1416ق.1995م.
  [47] ریسونی، احمد، اهداف دین ازدیدگاه شاطبی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1376.
  [48] الزحیلی، محمدمصطفی، القواعد الفقهیه وتطبیقها فی مداهب الاربعه، دمشق، دارالفکر، 2006م.
  [49] ابن قیم، محمدبن ابی بکر، اعلام الموقعین عن رب العالمین، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1411ه.1991م.
  [50] ابوالمحمدی، محمدرسول، حکم فقهی ترک جمعه وجماعات بخاطر کرونا ویروس.www.islahweb.org
  [51] ابن اثیر، المبارک بن محمدشیبانی الجزری، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج 3، بیروت، المکتبه العلمیه، 1399ه-1979م
  [52] زرقا، احمدبن شیخ محمد، شرح القوائدالفقهیه، دمشق، دارالقلم، الطبعه الثانیه، 1409ه.ق
  [53] حرعاملی، محمدبن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج26، چاپ اول، قم، موسسه ال البیت علیهم السلام، 1409ه-ق
  [54] قاسم زاده، مرتضي، مباني مسئوليت مدني، چاپ دوم، تهران؛، نشر ميزان، 1383
  [55] خويي، سيدابوالقاسم؛ صراط النجاة؛ چ 1، قم: مكتب نشرالمنتخب، 1416 ق.
  [56] خویی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهه، قم، داوری، 1377
  [57] جواهري، حسن؛ بحوث في الفقه المعاصر؛ چ 1، بيروت: دارالذخائر، 1419 ق.
  [58] مشكيني، علي؛ مصطلحات الفقه؛ ]بيجا[: ]بينا[، ]بيتا[.
  [59] محسني قندهاري، محمدآصف؛ الفقه و مسائل طبية؛ ج1، قم: انتشارات دفترتبلیغات اسلامی1424،
  [60] النمله، عبدالکریم بن علي بن محمد، المهذب فی علم اصول الفقه المقارن، ج1، 1420ه.1999م.
  [61] الشربینی، محمد خطيب، مغنی المحتاج.. بيروت، دارالفکر. بي تا
  [62] سنهوری، عبدالرزاق احمد، نظریة العقد، بیروت، منشورات الحلبی الحقوقیه، ١٩٩٨ م.
  [63] کاتوزیان، ناصر، مسئولیت مدنی، الزام های خارج از قرارداد، چاپ یازدهم، تهران، دانشگاه تهران، 1391ش
  [64] مکارم شیرازی، ناصر، احکام پزشکی، قم، مدرسۀ امام علی بن ابی طالب 1429ق
  [65] حکمت نیا، محمود، مباني اخلاقي، فقهي و حقوقًي الگوی مواجهه ملی مبارزه بابیماریهای همه گیربا تاکید برکرونا کرونا، حقوقَ اسلامی، سال هفدهم، شماره 64، بهار1399
  [66] یزدانیان، علیرضا، حقوق تطبیقی، مطالعات تطبیقی در حقوق تعهدات، تهران، میزان، ١٣٩٢ ش.
  [67] رجب زاده، علیرضا، ثقفی، مریم، مسئولیت مدنی اشخاص حقیقی ناشی از انتقال بیماری های مسری با تأکید بر حقوق انگلیس، مجلۀ پژوهشهای حقوقی، شمارۀ 39، پاییز 1398
  [68] فروغی، فضل الله، میرزایی، محمد، باقرزادگان، امیر، صوفی زمرد، محسن، نحوه احراز مسؤولیت کیفري در بیماريهاي واگیردار و جرائم قابل انتساب، فصلنامه حقوق پزشکی، سال نهم، شماره 35، زمستان 1394
  [69] https://www.eghtesadbartar.com
  [70] http://aftabeyazd.ir/?newsid=158092
•   کلمات کلیدی به فارسی : ضمان، انتقال بیماری، کرونا، مذاهب اسلامی.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 131-142
•   دانلود فایل ( 603.91 KB )