-
آرشیو :
نسخه پاییز 1401
-
کد پذیرش :
12805
-
موضوع :
سایر شاخه های فقه و حقوق
-
نویسنده/گان :
| محمد عبداللهی
-
زبان :
فارسی
-
نوع مقاله :
پژوهشی
-
چکیده مقاله به فارسی :
فرزندخواندگی نهادی فقهی-حقوقی است که طبق آن رابطه خاصی میان فرزندخوانده، پدرخوانده و مادرخوانده به‌وجود می‌‌آید، این موضوع در طول تاریخ سابقه‌ای نسبتاً طولانی دارد و در ادوار مختلف با اهداف گوناگون و اشکال متفاوت مورد توجه قرار گرفته است. امروزه در متون حقوقی سعی بر آن بوده که به نحوی تفسیر صحیحی را از این پیوند در جامعه بنا نهد تا با توجه به نیازهای جامعه بتواند تا حدودی پاسخ‌گوی این نیازها باشد به گونه‌ای که تناقضی را با داشته‌‌های فقهی نیز رقم نزند. بر اساس فقه اسلامی فرزندخواندگی پذیرفته نیست. لیکن توجه به ایتام و کودکان بی‌سرپرست مقبول شارع است. لذا قانون داخلی ایران بجز برای اقلیت‌های مذهبی، فرزندخواندگی را به رسمیت نشناخته و نهادی مستقل را به عنوان سرپرستی کودکان بدون سرپرست ایجاد کرده است. این مقررات تا حد زیادی با مقررات کنوانسیون حقوق کودک در مورد فرزندخواندگی هماهنگ است. با بررسی قوانین حقوقی این نتیجه حاصل می‌‌شود که در نظام حقوقی اسلام نسب منحصراً از طریق ولادت مشروع ایجاد می‌‌شود و رابطه واقعی فقط در نسب خونی وجود دارد، رابطه فرزندخواندگی، حقیقی نیست. در نتیجه طفل به صورت مجازی به خانواده پذیرنده منتسب می‌‌گردد. در قانون مدنی ایران به تبعیت از فقه اسلامی فرزندخواندگی به رسمیت شناخته نشده و تا اواخر سال 1353 جایگاه قانونی نداشت ولی با توجه به لزوم حمایت از اطفال بی‌سرپرست در این سال قانونی با عنوان «حمایت از اطفال بی‌سرپرست» تصویب گشت. اما پس از گذشت سال‌ها قانون جدید مصوب 1392 با عنوان «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست» برگی جدید در این باب باز نمود و از یک سری محدودیت‌های موجود بر سر راه این مسأله گذر کرد، و به سمتی حرکت نمود که سعی بر آن دارد که چتری حمایتی بر آینده ایتام و کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست بگستراند. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی احکام مربوط به فرزندخواندگی در فقه اسلامی و حقوق ایران بپردازد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر مشخص شد که پذیرش فرزند از جانب خانواده‌هایی که به دلایلی صاحب فرزند نمی‌‌شوند هیچ گونه رابطه نسبی ایجاد نمی‌‌کند و به این ترتیب حکم مسائلی همچون محرمیت فرزندخوانده، نفقه، ارث بري و غیره روشن می‌‌شود.
-
لیست منابع :
الهامی، داود، 1374، «خدمات متقابل اسلام و ایران»، قم: انتشارات مکتب اسلام، چاپ اول.
بهنود، یوسف، 1369، «احوالات شخصیه از دیدگاه قوانین»، ارومی‌ه: انتشارات انزلی، چاپ پنجم.
جعفری لنگرودی، محمد‌جعفر، 1384، «مبسوط در ترمی‌نولوژی حقوق»، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ نهم، جلد چهار.
دهخدا، علی اکبر، 1377، «لغت نامه دهخدا»، تهران، نشر دانشگاه تهران، چاپ دوم، جلد هفتم.
سبحانی، جعفر، 1366، «فروغ ابدیت»، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهاردهم، جلد دوم.
شریعتی نسب، صادق، 1390، «فرزندخواندگی»، تهران، انتشارات شهردانش، چاپ اول، جلد یک.
صفایی، حسین؛ امامی، اسد اللّه، 1376، «حقوق خانواده»، تهران، نشر دانشگاه تهران، چاپ هفتم، جلد دوم.
همو، 1381، «حقوق خانواده قرابت و نسب و آثار آن»، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، جلد دوم.
همو،1390، «مختصر حقوق خانواده»، تهران، نشر می‌زان، چاپ سی ام.
همو، 1379، «مختصر حقوق خانواده»، تهران، نشر دادگستر، چاپ سوم.
همو، 1377، «اشخاص و محجورین»، تهران، نشر سمت، چاپ سوم.
طباطبایی، محمدحسین، 1387، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم. انتشارات اسلامی، چاپ بیست و پنجم.
عبادی، شیرین، 1375، «حقوق کودک»، تهران، انتشارات کانون، چاپ چهارم.
کاتوزیان، ناصر، 1375، «حقوق مدنی خانواده»، تهران، شرکت انتشار، چاپ چهارم، جلد دوم.
همو، 1379، «دوره مقدماتی حقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر، چاپ اول.
محمدی ری شهری، محمد، 1363، «می‌زان الحکمه، قم. انتشارات مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، جلد دهم.
مدنی قهفرخی، سعید، 1383، «کودک آزادی در ایران»، تهران، انتشارات اکنون، چاپ اول.
مظفر، محمدرضا، 1387، «اصول الفقه»، ترجمه عباس زراعت و حمی‌د مسجد سرایی، قم. انتشارات حقوق اسلامی، چاپ دوم، جلد اول.
مهدوی، سلیمان، 1385، «تعارض قوانین در حقوق ایران با تأکید بر احوال شخصیه»، تهران، نشر طرح نوین اندیشه، چاپ اول
نوری، یحیی، 1357، «جاهلیت و اسلام»، تهران، انتشارات مجمع مطالعات و تحقیقات اسلامی و مجمع معارف اسلامی، چاپ اول.
واحدی، مصطفی، 1387، «حقوق خانواده در سوئد»، تهران، گنج دانش، چاپ اول.
-
کلمات کلیدی به فارسی :
فرزندخواندگی؛ فقه اسلامی؛ حقوق مدنی ایران؛ قانون حمایت خانواده.
-
چکیده مقاله به انگلیسی :
Adoption is a jurisprudential institution- a law according to which a special relationship is established between the adopted child, the stepfather and the stepmother, this issue has a relatively long history throughout history, and has been considered in different periods with different goals and different forms. Nowadays, in legal texts, an attempt has been made to establish a correct interpretation of this connection in the society so that according to the needs of the society, it can meet these needs to some extent in a way that does not contradict the jurisprudential contents. According to Islamic jurisprudence, adoption is not accepted. However, paying attention to orphans and orphans is acceptable to the Shari'a. Therefore, the law of "Iran", except for religious minorities, does not recognize adoption and has established an independent institution as the custody of orphans. These provisions are largely in line with the provisions of the Convention on the Rights of the Child on adoption. Examining the legal laws, it is concluded that in the Islamic legal system, lineage is created exclusively through legitimate birth and the real relationship exists only in blood relation, the adoption relationship is not real. According to Islamic jurisprudence, adoption is not recognized in Iranian civil law and had no legal status until the end of 1974, but due to the need to protect orphaned children, a law entitled "Protection of orphaned children" was passed this year. However, after many years, the new law adopted in 1392, entitled "Law for the Protection of Unaccompanied and Abused Children and Adolescents", opened a new page in this regard and overcame a series of existing restrictions on this issue, and moved in the direction that It seeks to spread the umbrella of support for the future of orphans and homeless children and adolescents. The purpose of this study is to make a comparative study of the rulings related to adoption in Islamic jurisprudence and Iranian law. According to the results of the present study, it was found that the acceptance of a child by families who for some reason do not have children does not create any relative relationship.It does not, and thus the verdict on issues such as the privacy of the adopted child, alimony, inheritance, etc. becomes clear.
-
کلمات کلیدی به انگلیسی :
Adoption; Islamic jurisprudence; Iranian Civil Law; Family Protection Act
- صفحات : 32-44
-
دانلود فایل
( 342.94 KB )
