باز پژوهشی مبانی مسئولیت مدنی در جبران خسارت های ناشی از بیماری های واگیردار با تاکید بر پاندمی کرونا

•   آرشیو : نسخه تابستان 1401 - جلد اول
•   کد پذیرش : 12797
•   موضوع : حقوق خصوصی
• نویسنده/گان : | امیر محمود امینی، احمد صابری مجد
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : با شیوع ویروس کرونا و انتقال این بیماری به افراد، موضوع مسئولیت مدنی اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از انتقال آن و عدم رعایت پروتکل¬های مرتبط با آن در نظام حقوقی به صورت جدی مطرح گردید. هدف از نگارش این مقاله آن است که مسئولیت مدنی ناشی از بیماری¬های واگیردار (کرونا) را بررسی نماید. روش تحقیق در این مقاله، روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تحلیل مقررات قانونی و دیدگاه¬های حقوق¬دانان است. با انتقال این بیماری، مسائل حقوقی ویژه¬ای ازجمله مسئولیت مدنی ناشی از انتقال آن مطرح شده¬است که از مهم‌ترین مسائل آن، موضوع تبیین مبنای مسئولیت است. در مبنای مسئولیت مدنی این موضوع که به چه دلیل، عامل زیان‌بار باید زیان واردشده به دیگری را جبران کند، بررسی می¬شود. یافته¬های این مقاله حکایت از این دارد که در نظام حقوقی ایران، مسئولیت دولت را بر اساس مسئولیت محض و مسئولیت اشخاص را بر اساس عمل ناشی از فعل خود می¬توان تحلیل نمود. چراکه عدم رعایت مقررات و ضوابط تعیین‌شده بهداشتی موجب ایجاد مسئولیت کیفری برای افراد شده و از نظر مسئولیت مدنی نیز مستلزم پرداخت خسارات و دیه می¬باشد. بر اساس ماده 221 قانون مدنی، ماده 22 قانون جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی و واگیردار سال 1320، ماده ۱۱ قانون مسئولیت مدنی، اصل ۲۹ قانون اساسی و ماده 493 قانون مجازات اسلامی، می¬توان دولت را به عنوان سبب اقوی از مباشر، مسئول جبران خسارات وارده شناخت و در مجموع دولت و اشخاص حقیقی را ملزم به مقابله با بیماری کرونا و جلوگیری از گسترش آن در داخل کشور دانست.
•   لیست منابع : ادیب، مجید (1385). اصول مسئولیت مدنی، انتشارات میزان، چاپ دوم، تهران.
  امامی، سید حسن (1391). حقوق مدنی، جلد اول، انتشارات اسلامیه، چاپ چهاردهم، تهران.
  امیرحسینی، امین؛ مبین، حجت (1396). «واکاوی مبانی مسئولیت مدنی دولت ناشی از عرضه خون‌های آلوده در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه»، فصلنامه پژوهشی مرکز تحقیقات انتقال خون ایران، جلد 14، شماره 4، زمستان، صفحات 355-366.
  بادینی، حسن (1391). «بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از رقابت نامشروع تجاری»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 42، شماره 4، زمستان، صفحات 59-78.
  بادینی، حسن؛ شعبانی، هادی؛ رادپور، سجاد (1391). «مسؤولیت محض؛ مبانی و مصادیق»، مجله حقوق تطبیقی، دوره 3، شماره 1، بهار و تابستان، صفحات 19-36.
  باریکلو، علیرضا (1392). مسئولیت مدنی، انتشارات میزان، چاپ چهارم، تهران.
  بهرامی، حمید (1390). حقوق مدنی و مسئولیت مدنی، انتشارات میزان، چاپ دو، تهران.
  پروین، فرهاد (1383). خسارت معنوی در حقوق ایران، انتشارات ققنوس، چاپ اول، تهران.
  جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388). ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران.
  حسینی، افسانه (1396). «مسئولیت مدنی و مطالعه تطبیقی آن در حقوق ایران و فرانسه»، كنفرانس پژوهش‌های نوين ايران و جهان در مديريت، اقتصاد، حسابداري و علوم انساني، دانشگاه دولتی علمی-کاربردی شوشتر.
  حیاتی، علی¬عباس (1392). حقوق مدنی و مسئولیت مدنی، انتشارات میزان، چاپ اول، تهران.
  خواجه¬پیری، عباس (1380). حقوق مدنی: موجبات مسئولیت مدنی و آثار آن، انتشارات بین-المللی الهدی، چاپ اول، تهران.
  داراب¬پور، مهراب (1390). حقوق مدنی: مسئولیت¬های خارج از قرارداد، انتشارات مجد، چاپ دوم، تهران.
  دهقان، ناهید؛ نگارنده، رضا؛ یزدی، خدیجه (1390). «نگاهی به مسئولیت اخلاقی و مدنی پرستار در حقوق ایران»، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 4، شماره 4، تابستان، صفحات 1-10.
  راعی، مسعود (1390). «تقصیر در مسئولیت مدنی و عدالت»، فصلنامه معرفت حقوقی، سال 2، شماره 1، پاییز، صفحات 80-101.
  رجب¬زاده، علیرضا؛ شفیعی، بهاره (1398). «مسئولیت مدنی اشخاص حقیقی ناشی از انتقال بیماری¬های مسری با تأکید بر حقوق انگلیس»، مجله پژوهش¬های حقوقی، سال 39، شماره 3، تابستان، صفحات 67-85.
  رستمی، ولی؛ بهادری، علی (1388). «مسئولیت مدنی دولت»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، دوره 10، شماره 29، بهار و تابستان، صفحات 69-105.
  رستمی، ولی؛ صادقی، حسین؛ سلیمانیان، حمیدرضا (1393). «مسئولیت مدنی متصدیان راه در تصادفات رانندگی»، فصلنامه حقوق خصوصی، دوره 44، شماره 3، پاییز، صفحات 363-381.
  زرگوش، مشتاق (1389). مسئولیت مدنی دولت قواعد عمومی، مبانی و اصول، انتشارات میزان، چاپ اول، تهران.
  ساعی، امین (1395). «مسئولیت مدنی ناشی از انتقال بیماری¬های خطرناک و واگیردار در حقوق ایران و کامن‍لا»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، رشته حقوق خصوصی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد.
  شعاریان، ابراهیم؛ جباری، منصور (1389). مسئولیت مدنی پلیس، انتشارات فروزش، چاپ اول، تهران.
  شفیعی، بهاره (1394). «مسئولیت مدنی عوامل انسانی ناشی از انتقال بیماری¬های مسری خطرناک با مطالعه تطبیقی در حقوق کشور انگلستان»، موسسه آموزش عالی کار، دانشکده تحصیلات تکمیلی، رشته حقوق خصوصی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد.
  طاهری، حبیب¬الله (1391). حقوق مدنی، جلد دوم، انتشارات دفتر اسلامی، چاپ سوم، قم.
  طباطبائی¬موتمنی، منوچهر (1397). حاکمیت قانون و دادرسی اداری تطبیقی در چند کشور بزرگ، جلد دوم، انتشارات سمت، چاپ بیست و یکم، تهران.
  عباسی، محمود (1383). مجموعه مقالات حقوق پزشکی، انتشارات حقوقی، چاپ سوم، تهران.
  قاسم¬زاده، سید مرتضی (1387). مبانی مسئولیت مدنی، انتشارات میزان، چاپ پنجم، تهران.
  قاسم¬زاده، سید مرتضی (1395). الزام¬ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، انتشارات میزان، چاپ دهم، تهران.
  کاتوزیان، ناصر (1383). دوره مقدماتی حقوق مدنی: وقایع حقوقی، شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم، تهران.
  کاتوزیان، ناصر (1389). اعمال حقوقی، شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم، تهران.
  کاتوزیان، ناصر (1393). الزام¬های خارج از قرارداد مسئولیت مدنی، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سیزدهم، تهران.
  کرافورد، جیمز؛ پله، آلن؛ اولسون، سیمون (1395). مسئولیت بین‌المللی بابت اعمال منع‌نشده در حقوق بین‌الملل، ترجمه مهدی حدادی و سیامک کریمی، مجمع علمی و فرهنگی مجد، چاپ اول، تهران.
  مسعودی، مژگان؛ فرهادی، علی (1384). «میزان حمایت اجتماعی خانواده از افراد اچ آی وی مثبت و مبتلایان به ایدز»، سال 7، شماره 34، تابستان، صفحات 43-47.
  مقدادی، محمدمهدی؛ عینی، مجتبی (1396). «مسئولیت مدنی ناشی از احتمال ابتلای به بیماری در حقوق ایران و آمریکا»، فصلنامه حقوق پزشکی، سال 11، شماره 42، پاییز، صفحات 65-82.
  میرصانع، سید احمد (1392). «مسئولیت فقهی و حقوقی انتقال¬دهنده بیماری ایدز»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، دانشکده علوم انسانی، رشته فقه و حقوق اسلامی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد.
  میرصانع، سید احمد (1393). مسئولیت فقهی و حقوقی انتقال¬دهنده بیماری ایدز، انتشارات طرحان، چاپ اول، تهران.
  یزدانیان، علیرضا (1379). حقوق مدنی قلمرو مسئولیت مدنی، انتشارات آیلار، چاپ اول، تهران.
  Giamarellos-Bourboulis EJ, Netea MG, Rovina N, Akinosoglou K, Antoniadou A, Antonakos N, Damoraki G, Gkavogianni T, Adami ME, Katsaounou P, Ntaganou M, Kyriakopoulou M, Dimopoulos G, Koutsodimitropoulos I, Velissaris D, Koufargyris P, Karageorgos A, Katrini K, Lekakis V, Lupse M, Kotsaki A, Renieris G, Theodoulou D, Panou V, Koukaki E, Koulouris N, Gogos C, Koutsoukou A (2020). Complex immune dysregulation in COVID-19 patients with severe respiratory failure. Cell Host Microbe 27:992–1000.e3.
  Iversen BG, Jacobsen T, Eriksen HM, Bukholm G, Melby KK, Nygard K, Aavitsland P: An outbreak of Pseudomonas aeruginosa infection caused by contaminated mouth swabs. Clin Infect Dis. )2007(, 44: 794-801.
  Iversen, Bjørn & Hofmann, Bjørn & Aavitsland, Preben (2008). Questions on causality and responsibility arising from an outbreak of Pseudomonas aeruginosa infections in Norway, Emerging Themes in Epidemiology volume 5, 22 number.
  Le Tourneau, Philippe (1982). La responsabilité civile, 3e éd., Paris: Dalloz.
  Oliva, Juan & Roa, Cesar & Del Llano, Juan (2003). Indirect costs in ambulatory patients with-HIV/AIDS in Spain: A pilot study. Pharmacoeconomics. 21. 15. 1113-1121.
  Ozonoff, David (2005). Legal causation and responsibility for causing harm, Am J Public Health, 95 (Suppl 1): S35-S38.
  Pirofski, Liise & Casadevall, Arturo (2020). Pathogenesis of COVID-19 from the Perspective of the Damage-Response Framework, Host-Microbe Biology.
  Psillos, Stathis (2012). Causation and Explanation (Central Problems of Philosophy), Chesham: Acumen Publishing Limited.
  Sands, Philippe & Peel, Jacqueline & Adriana, Fabra & MacKenzie, Ruth (2018). Principles of International Environmental Law, Cambridge University Press, August 2018.
  Strack, Bernard (1972). Droit Civil: Obligation, Paris: Libraires Technique
•   کلمات کلیدی به فارسی : مسئولیت مدنی، جبران خسارت، اشخاص حقیقی، مسئولیت محض، کرونا.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : With the outbreak of coronavirus and transmission of this disease to individuals, the issue of civil liability of natural and legal persons, resulting from the transmission of this disease and non-compliance with relevant protocols in the legal system was seriously raised. The purpose of writing this article is to investigate the civil liability caused by infectious diseases (corona). The research method in this article was descriptive-analytical method based on the analysis of legal regulations and the views of lawyers. The findings of this article showed that considering the dangerous and unfortunate consequences of Covid-19, by examining the text of the laws and invoking it, responsibilities can be considered for individuals and legal entities according to the basis of civil liability. Accordingly, with the transmission of this disease, special legal issues have been raised, including civil liability resulting from the transmission of this disease. The results of this article indicate that in the Iran legal system, the responsibility of the government can be analyzed on the basis of pure responsibility and the responsibility of individuals can be analyzed based on their actions. Because non-observance of health regulations and rules set by the Ministry of Health has led to criminal liability for individuals and in terms of civil liability requires compensation and compensation. According to Articles 11 of the Civil Liability Law, Article 313 of the Islamic Penal Code (1370), Articles 2 and 3 of the Law on Execution of Financial Sentences (1377), the government can be recognized as a strong cause of the trustee, responsible for compensation and in general the government and He called on individuals to fight Covid-19 and prevent it from spreading inside the country.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Civil Liability, Government, Natural Persons, strict liability, Corona
•  صفحات : 21-40
•   دانلود فایل ( 432.03 KB )