مطالعۀ حقوق مالی زن در فقه امامیه، قانون مدنی و کنوانسیون رفع کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان

•   آرشیو : نسخه بهار 1401 - جلد دوم
•   کد پذیرش : 12787
•   موضوع : حقوق خصوصی
• نویسنده/گان : | مهدی یوسفی صادقلو، راضیه رامین
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : این مقاله به مطالعۀ تطبیقی حقوق مالی زن در کنوانسیون رفع کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان و قوانین داخلی ایران بر مبنای فقه امامیه فارغ از مخالفت یا موافقت با الحاق به آن پرداخته است. در نوشتار حاضر تحت سه بخش مقدمه؛ حقوق مالی زن در اسلام؛ اقسام حقوق مالی زن در فقه امامیه، قانون مدنی و کنوانسیون رفع کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان به بررسی جزء به جزء موضوعاتی چون مهریه، نحله، اجرت المثل، نفقه، اشتغال، ارث و دیات پرداخته شد. موارد اختلافی و انطباقی با کنوانسیون بیان شد. در نهایت به لحاظ متن قانون مدنی و سایر قوانین داخلی بر اساس فقه امامیه بدون در نظر گرفتن رویۀ قضایی و دشواری¬هایی که برای احقاق حقوق مالی وجود دارد، نتیجه آن شد که اگر ما این حقوق را به صورت مجموعۀ حقوق مالی در نظر بگیریم ملاحظه خواهیم کرد، این حقوق با سابقه-ای 1400 ساله بیشتر از آنچه که مد نظر کنوانسیون بوده به نفع زن مسلمان بیان شده است، لیکن موضوع ارث زوجه، و برخی محدودیت¬های مربوط به اشتغال نیازمند بازنگری است. زوجه در صورت انحصار وراث به او، مستحق تمام میراث است و جواز قضاوت و کسب منسب ریاست جمهوری برای زنان میسّر است.
•   لیست منابع : امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج4، تهران، اسلامیه، مهر ،.1377.
  حقوق مدنی،ج3، تهران، ،اسلامیه، تیر، 1376.
  الحرانی، ابی محمد حسن بن علی تحفه العقول، ، کمره¬ای، تهران، کتابچی،1376.
  المنجد، بندریگی، تهران ،ایران، ج2.
  بندرچی، محمدرضا، موانع ارث تهران، کیهان، چ اول ، بهار،1372.
  دادمرزی، سید مهدی، فقه استدلالی ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه،ج2،چ39 ،قم، انتشارات طه، بهمن، 1396.
  دورانت، ویلیام¬جیمز، لذات فلسفه، چ18،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1385.
  دیانی، عبد الرسول ، حقوق خانواده، چ3 ، تهران ، نشر میزان، پاییز، 1395.
  صدیق اورعی، غلام¬رضا، تمکین بانو ریاست شوهر از دیدگاه قانون مدنی و جامعه، چ اول، تهران، سفیر صبح، بهار،1380.
  صفایی و امامی، سید حسین، مختصر حقوق خانواده، چ46، تهران ، نشر میزان، 1395.
  طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج4و8، قم، انتشارات دارالعلم، 1374
  عاملی، شمس الدین محمد بن مکی ( شهید اول)، المعه الدمشقیه، نیک فر، چ اول ،تهران، انتشارات چتر دانش، 1395.
  فهیمی، فاطمه، زن و حقوق مالی مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام، ایران و کنوانسیون رفع تبعیض از زنان،چ اول، تهران، انتشارات خرسندی،1388.
  قانون تأمین اجتماعی
  قانون بیمه
  قانون تعزیرات
  قانون حمایت از خانواده
  قانون کار
  قانون مجازات اسلامی
  قانون مدنی
  کاتوزیان، ناصر،ارث،چ2، تهران، میزان، پاییز،1384.
  حقوق مدنی خانواده، ج1(نکاح و طلاق و روابط زن و شوهر)، چ 5، تهران، بهمن انتشارات برنا، چاپ پنجم، ج1،1378.
  دورۀ مقدماتی حقوق مدنی درسهایی از شفعه، وصیت، ارث، چ6،تهران، انتشارات میزان، بهار، 1385.
  دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده،چ5، تهران، انتشارات میزان، پاییز، 1385.
  کار، مهر انگیز،،رفع تبعیض از زنان؛ مقایسه کنوانسیون رفع تبعیض از زنان با قوانین داخلی ایران،چ3، تهران، انتشارات قطره،1379.
  گرجی، ابوالقاسم، دیات، چ اول ،تهران، چاپ دانشگاه تهران ، بهار،1380.
  محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی2، چ17، تهران، سمت،1398.
  مشایخی، قدرت الله،شرح رسالۀ حقوق از دیدگاه امام سجاد علی بن حسین(ع)، چ 2، قم، انتشارات نگین ،1383.
  مطهری، مرتضی، نظام حقوقی زن در اسلام،چ31، تهران، صدرا،1381.
  مهر پرور، حسین، 1368، بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران (تحلیل فقهی و حقوقی ارث زن از دارایی شوهر)، چ اول، تهران، چاپ موسسه اطلاعات ،1368.
  هدایت نیا گنجی، حقوق و مال زوجه اجرت المثل، نحله و تعدیل مهریه، چ اول قم، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تابستان،1385.
  ارغوانی، فریبا و عادل اصغر پور طلوعی، (1394)، حقوق مالی زن از دیدگاه اسلام و غرب، اولین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی، جامعه شناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران، تهران، انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
  صادقی مقدم، محمد حسن(1391)، تحول در ارث زن از اموال غیر منقول شوهر، دانش حقوق مدنی، 1(2)، 67-55
  صفار، محمد جواد، (1384)، اجرت المثل ، نحله و تملک نصف دارای شوهر، ناصر قربان نیا و همکاران، باز پژوهشی حقوق زن، بررسی قوانین مربوط به زنان در جمهوری اسلامی ایران، 1384، ج1، صص175-181
  بررسی حق مالکیت واشتغال زن، ناصر قربان نیا و همکاران، باز پژوهشی حقوق زن، بررسی قوانین مربوط به زنان در جمهوری اسلامی ایران، ج1، صص89-105
  مهریه و نفقه، ج1، صص35-88.
  وضع زن در انحلال از طریق طلاق و فسخ ،ج1،صص109-145
•   کلمات کلیدی به فارسی : حقوق مالی، قانون مدنی، کنوانسیون.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : This article has provided a comparative study on financial rights of women in convention on the elimination of all forms of discrimination against women And in Iranian domestic laws and based on the Imamiyah jusprudence, despite of the disagreement or agreement of accession that. In this article, the detailed research on the issues such as Dowry, Nahleh, proverbial reward, alimony, employment, heritage, blood money has conducted in three section, introduction, woman financial rights in Islam and its categories. The difference and adaptive issues with the convention has explained. Finally due to the textbook of social law and other domestic laws based on the Imamiyah jusprudence, regardless of judicial procedure and the difficulties that exist for realization of rights in financial litigation, the result has explained that if we consider these rights as a set of financial rights of woman we will see that these rights with 1400 years history has explained more than the convention rights in favor of Muslim woman. But the heritage of wife and some of other limitations that are related to the employment needs to the revision. The wife is entitled to the entire inheritance if the heirs are exclusive to her, and women are allowed to judge and hold the presidency.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Convention, financial rights، Social Law
•  صفحات : 18-43
•   دانلود فایل ( 453.64 KB )