بررسی نظام سیاسی، مالي و حقوقی ایران در عصر ساسانیان (ابعاد و رویکردها)

•   آرشیو : نسخه پاییز 1400 - جلد دوم
•   کد پذیرش : 12759
•   موضوع : علوم سیاسی
• نویسنده/گان : علی نجفی قباق تپه، سعید جهانگیری، محمد بهاری
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : هدف اصلی ما در این مقاله چگونگی آشنایی مسلمانان با نظام سیاسی، مالی و حقوقی ایران در عهد ساسانیان است، این مقاله با رویکرد با هدف بررسی چگونگی چرایی ورود اسلام به ایران تدوین یافته است. هر چند اسلام تعاليم و احكام جامعي در حوزه هاي مختلف زندگي فردي و اجتماعي براي ساماندهي زندگي بشر و نيل به اهداف متعالي خلقت و تامين سعادت دنيا و آخرت انسان وضع كرده است اما سرزمينهايي كه مسلمانان در خارج از شبه جزيره عربستان گشودند از هر جهت همگون نبود. از جمله مي توان به نهادهاي تمدني و مقررات مالي اشاره كرد كه في المثل در ايران و مصر و شام به عنوان بخشهاي مهمي از سرزمينهاي مفتوحه، نظامهاي متفاوتي برقرار بود. مسلمانان ضمن اجراي احكام كلي اسلام در حوزه هاي اداري و مالي، نه تنها نظامهاي حاكم در سرزمينهاي جديد را بكلي لغو نكردند بلكه مصلحت حكومت خود را در آن ديدند كه مقررات بومي و سرزميني را در جهت پيشبرد اهداف و مقاصد خويش به خدمت گيرند. ما در این تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است، در صدد پاسخ به چگونگی فاتحان عرب با نظام مالی ایران که دارای سابقه و نظام مند بوده است هستیم؟ میتوان گفت تسامح خلفای اسلامی با نظام مالی ایران و تاثیر پذیری دستگاه خلافت از نظام مالیاتی ایران عصر ساسانی که موضوع بحث در این تحقیق می باشد، مسلمانان پس از فتح ایران و حاکمیت بر قلمرو ساسانیان، با نظام عریض و طویل نظام دیوانی ایرانی روبه‌رو شدند.
•   لیست منابع : آلتهایم، فرانتس؛ استیل، روت؛ گوبل، روبرت(1382) تاریخ اقتصاد دولت ساسانی، ترجمه‌ی هوشنگ طاهری،تهران،انتشارات علمی و فرهنگی
  ابراهیم حسن، حسن(1395). تاریخ سیاسى اسلام، ترجمه‌ی ابوالقاسم پاینده، تهران: بدرقه‌ی جاویدان.
  ابن‌خرداذبه، (1370). المسالک و الممالک، ترجمه‌ی حسن قره‌چانلو، بی‌جا.
  ابن‌خلدون، عبدالرحمن(1363). تاریخ ابن‌خلدون، ترجمه‌ی عبذالمحمد آیتی،تهران، موسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  اشپولر، برتولد(1369). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامى، تهران، علمى و فرهنگى.
  امیرعلی،(1359). تاریخ عرب و اسلام، ترجمه‌ی محمود فخرداعی، تهران، گنجینه.
  انصاف پور، غلامرضا(1356). ساخت دولت در ایران از اسلام تا یورش مغولان، تهران، امیرکبیر
  بروجردی،حسین(1407ق)جامع الاحادیث شیعه،بی جا
  بریان،پیر(1381)تاریخ امپراطوری هخامنشیان،ترجمه ناهید فروغان،تهران، توس
  بهدادی میر،نیما(1389)هدفمند کردن اقتصاد در آیینه حکومت علوی،اقتصاد،شماره 8
  بلاذری، احمدبن‌یحیی(1337). فتوح‌البلدان، ترجمه‌ی محمدبن‌توکل، تهران: نقره.
  پیگولوسکایا، ن.و(1353). تاریخ ایران. ترجمه‌ی کریم کشاورز،تهران، نشر پیام
  حسینی‌مازندرانی، سیدموسی(1382). العقدالمنیر فی تحقیق ما یتعلق بالدراهم و الدنانیر، بی‌جا
  جعفریان،رسول(1368). تاریخ سیاسی اسلام، قم.
  جهشیاری، عبدالله(1348). الوزراوالکُتاب، ترجمه‌ی ابوالفضل طباطبایی، (بی‌جا).
  خزائی، زینب؛ یزدان‌پور، مرجان(1394). مالیات‌هایی اسلامی و جایگاه آن در تامین منابع مالی. مجله‌ی اقتصادی، ش3و4
  دریایی، تورج(1383). ناگفته‌های امپراتوری ساسانی، ترجمه‌ی محمود فاضلی، تهران، نشر پارسه
  دنت، دانیل(1345). جزیه در اسلام، ترجمه‌ی محمدعلی موحد، تهران، سروش.
  دنت، دانیل(1357). مالیات سرانه، ترجمه‌ی محمدعلی موحد، تهران، خوارزمی.
  دینوری، ابوالحنیفه(1366). اخبارالطوال، ترجمه‌ی محمود مهدوی‌دامغانی، تهران، نی
  الریس، ضیاءالدین(1373). خراج و نظام‌های مالی دولت‌های اسلامی، ترجمه دکتر فتحعلی اکبری، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان.
  رفیعی‌محمدی، ناصر(1384). پژوهشى در بيت‌‌المال‌ (قسمت اول)، فصلنامه‌ی فرهنگ جهاد، شماره‌ی 41-42.
  زرین کوب،عبدالحسین(1377). تاریخ مردم ایران، تهران،امیرکبیر.
  زیدان، جرجی(1389). تاریخ تمدن دراسلام، ترجمه‌ی علی جواهرکلام، تهران، امیرکبیر
  سامانی، سیدمحمود(1384). دستگاه مالی امویان با تکیه بر قلمرو شرقی خلافت، مجله‌ی علمی‌پژوهشی تاریخ اسلام در آیینه‌ی پژوهش، شماره‌ی 6.
  سامر، فیصل(1391). دولت حمدانیان، ترجمه‌ی علیرضا ذکاوتی‌قراگزلو، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
  سرفراز، علی‌اکبر؛ فیروزمندی، بهمن(1391). باستان‌شناسی و هنر دوران تاریخی، تهران، مارلیک،
  سیستانى، محمداعظم(1346). اوضاع اقتصادى سیستان، مجله آریانا، ش 272.
  شمس‌اشراق، عبدالرزاق(1369). نخستین سکه‌های امپراتوری اسلام، اصفهان، دفتر خدمات فرهنگی استاک
  طبری، محمدبن جریر(1362). تاریخ طبری، ترجمه‌ی ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر.
  فرازنسب، رضا؛ رحیمی، کاظم؛ احمدی، زهرا؛ عابدی، عباس(1398). تحلیلی بر ضرب سکه‌ی مستقل اسلامی در عصر امویان، تحقیقات جدید در علوم انسانی، شماره‌ی 50.
  فهمی‌محمد، عبدالرحمن(بی‌تا). فجرالسکه‌العربیه، بی‌جا
  قاسم‌بگلو،مرتضی(1385). سکه‌های سیراف، تهران، موسسه‌ی مطالعات بوشهر.
  کریستن‌سن،آرتور(1317). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه‌ی رشید یاسمی، تهران، نشر نگاه.
  گولد،جولیوس،کولب،ویلیام(1384)فرهنگ علوم اجتماعی،ترجمه باقر پرهام،تهران،مازیار
  گیزلن، ریکا(1381). سکه‌ی مسی عرب،ساسانی، ترجمه‌ی سیروس نصرالله‌زاده، تهران، کتاب ماه.
  محمدی‌ملایری،محمد(1375). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از ساسانی به اسلامی، تهران، توس.
  محمدی، سپهر(1390). نقش ایرانیان در تشکیلات مالی و دیوانی دولت خلفا، فصلنامه‌ی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی.شماره‌ی 5.
  مقدسی، ابوعبدالله(1361). احسن‌التقاسیم، تهران، شرکت مولفان و مترجمان
  میر معزی،سیدحسین(1380)امام علی (ع) و اصلاحات اقتصادی،کتاب نقد،شماره 19
  نفیسی،سعید(1342). تاریخ اجتماعى ایران از انقراض ساسانیان تا انقراض امویان، تهران، موسسه‌ی مطالعات و تحقیقات اسلامی.
  نقشبندی، محمود(1369). درهم‌های عرب‌ساسانی، ترجمه‌ی امیر شاهد، اصفهان، فیروز
  یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب(1374). تاریخ یعقوبی، ترجمه‌ی محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی و فرهنگی.دانش‌نامه‌ی جهان اسلام
  یوسفی، احمدعلی(1380). تحلیل تاریخی تورم و کاهش ارزش پول، فصلنامه‌ی اقتصاد اسلامی، شماره‌ی 2
  پول و نظام های پولی(بی تا،بی جا)قم،حوزه علمیه قم.(این کتاب مرجع است و در هر جایی هم با اسم کتاب رفرنس داده می شود چون مولف بخصوصی ندارد.
•   کلمات کلیدی به فارسی : ایران، ساسانیان، عصر اموی، مالیات، نظام مالی صدر اسلام.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : Our main purpose in this article is how Muslims get acquainted with the financial political,and legal system of Iran in the Sassanid era. This article has been compiled with the aim of examining why Islam entered Iran. Although Islam has established comprehensive teachings and rules in various areas of individual and social life to organize human life and achieve the lofty goals of creation and ensure the happiness of the world and the hereafter, but the lands that Muslims opened outside the Arabian Peninsula are homogeneous in every way. Was not. For example, we can mention the civil institutions and financial regulations that, for example, in Iran, Egypt and the Levant, as important parts of the conquered lands, different systems were established. While implementing the general rules of Islam in the administrative and financial spheres, the Muslims not only did not abolish the ruling systems in the new lands, but also saw the interest of their government in using local and territorial regulations to advance their goals and objectives. In this research, which is written in a descriptive and analytical method, we are trying to answer how the Arab conquerors with the Iranian financial system, which has a history and systematic? The tax system of Iran during the Sassanid era, which is the subject of this study, Muslims after the conquest of Iran and the rule of the Sassanid territory, faced with a wide and long system of Iranian court system.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Iran, Sassanids, Umayyad era, taxation, early Islamic financial system
•  صفحات : 52-69
•   دانلود فایل ( 359.45 KB )