حدود حاکمیت اصل قوامیت بر روابط زوجین

•   آرشیو : نسخه بهار 1401 - جلد دوم
•   کد پذیرش : 12772
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | محمد صادق جمشیدی راد، ندا بنده علی نصرآبادی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : قوام به معنای سرپرستی، حفاظت و نگهداری است. یکی از اصول پذیرفته شده در دین مبین اسلام و قانون مدنی، اصل قوامیت است که پذیرش این اصل نقش بسیار مهمی در حفظ و بقاء کانون خانواده دارد. نظام خلقت به گونه ای تعبیر شده است که هر کدام از موجودات بر حسب استعدادها و توانایی هایی که دارند، عهده¬دار مسئولیت¬هایی می شوند. نظام خانواده نیز از این قاعده مستثنی نیست و زن و شوهر بر اساس تفاوت¬های تکوینی، مسئولیت های متفاوتی را عهده¬دار می¬شوند. یکی از تکالیفی که در راستای علقه زوجیت بر دوش مردان گذاشته شده است، قوامیت و سرپرستی امور زنان است. بر خلاف برخی سوء برداشت ها که این اصل را دستاویزی برای برتری و سلطه جویی مردان می دانند، اسلام آن را مسئولیت و تکلیفی برای مردان می داند که به موجب آن رسیدگی به امور زنان را واجب می داند. کژفهمی و برداشت ناصحیح از این اصل آسیب های جدی را متوجه خانواده و به تبع آن متوجه اجتماع می سازد. لذا ضروری است ضمن تبیین مفهوم قوامیت، حدود و قلمرو آن نیز در روابط زوجین بیان شود و آثاری که با پذیرش این اصل در روابط زوجین پدید می آید، بیان شود. از جمله آثاری که این اصل می تواند در روابط زوجین داشته باشد، در مسائل مربوط به انفاق، اشتغال و اذن خروج زوجه است. پژوهش حاضر با روش توصیفی -تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای از میان کتب فقهی و حقوقی درصدد پاسخگویی به سوال ابعاد فقهی اصل قوامیت و حدود حاکمیت آن بر روابط زوجین کدامند؟ برآمده است.
•   لیست منابع : قرآن کریم
  نهج البلاغه
  آلوسی، سيدمحمود، روح‌المعانى، بيروت، دارالتراث العربى، بی تا
  ابن کثیر، ابی الفداء اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، الرساله، ۲۰۰۱م
  الجزیری، عبد الرحمن، الفقه علی مذاهب الاربعه، ج۴، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۴ق
  الزحیلی، محمد، المعتمد فی فقه الشافعی، بی جا، دار القلم، ۱۴۰۴ق
  ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند ابن حنبل، لبنان، الرساله، بی تا
  ابن قدامه، عبدالله بن احمد، المغنیه، بی جا، مکتبه القاهره، ۱۳۸۸ق،
  ابوزهره، محمد، عقد الزواج وآثاره، بی جا، جامعه الدول العربیه، ۱۹۸۵م
  البغوی، ابومحمد بن الحسین بن مسعود بن الفراء، التهذیب فی فقه الامام شافعی، بیروت، دارالکتاب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۸ق
  الشربینی، محمد الخطیب، المغنی المحتاج الی معرفة الالفاظ، بی جا، دار الفکر، بی تا
  ابن براج، طرابلسی، قاضی، عبد العزیز، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۴۰۶ق
  اسعدی، حسن، خانواده و حقوق آن، مشهد، آستان قدس، ۱۳۸۷
  بازگیر، یدالله، قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور، حقوق خانواده، تهران، انتشارات فردوسی، 138۰ ش.
  بخاری، ابی عبدالله محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دار ابن کثیر، بی تا،
  بدران ابوالعینین، بدران، الزواج والطلاق، بیروت، دارالنهضه العربیه، بی تا
  جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مقدمه عمومی علم حقوق، تهران، گنج دانش، ۱۳۶۸
  حكيم‌پور، محمد، حقوق زن در كشاكش سنّت و تجدّد، چ دوم، تهران، نغمه نوانديش، 1384
  حلی، حسن بن یوسف، «تحریر الاحکام»، بی جا، موسسة آل البیت، بی تا
  حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، اسلامیه، ۱۴۱۴ق
  حویزی، عبد علی، تفسیر نور الثقلین، قم، موسسه اسماعیلیان، ۱۳۷۳
  دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷
  رسایی نیا، ناصر، حقوق خانواده، تهران، بهینه، ۱۳۷۹ش
  رشید رضا، محمد، تفسیر المنار، بیروت، الرساله، ۱۴۲۱ق
  زحيلى، وهبه، الفقه الاسلامى و ادلته، چ سوم، بيروت، دارالفكر، ۱۴۰۰
  سبزواری، سید عبد الأعلی مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، مؤسسه المنار، ۱۴۱۳ق سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط فی الفقه، قاهره، مطبعه السعاده، بی تا
  شهید ثانی، شرح لمعه، ترجمه علی شیروانی، بی جا، دار العلم، ۱۳۷۷
  شریف، علی، نفقه و تمکین در حقوق خانواده، تهران، نشر بشارت، 1376 ش
  شمس الدین، محمد مهدی، ۱۹۹۶مسائل حرجه في فقه المراه حقوق الزوجیه، بیروت، مؤسسة الدولیه، بی تا
  فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، النشر الاسلامی، ۱۴۱۴ق
  قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لاحکام القرآن، به تحقیق احمد عبدالعظیم بردونی، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ۱۳۷۸
  طباطبایی، سيد محمّدحسين، الميزان، ترجمه محمّدباقر موسوى همدانى، قم، انتشارات اسلامى، 1363
  طباطبایی یزدی، محمد کاظم، العروه الوثقی، قم، میثم تمار، ۱۴۲۷ق
  کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، الاسلامیه، ۱۴۰۷ق
  کاسانی، علاء الدین ابو بکر بن مسعود بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، بیروت، دار الکتاب العربی.، ۱۴۰۲ق
  مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۰
  معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، قم، التمهید، ۱۳۷۹
  مغنیه، محمد جواد، فقه الإمام الصادق علیه السلام، قم، مؤسسه انصاریان، چاپ دوم، ۱۴۲۱ق،
  مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، انتشارات صدرا، 1375
  موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، نشر اسلامی، بی تا
  محمود طهماز، عبدالحمید، الفقه الحنفی فی ثوبه الجدید، ترجمه ی سعدی بهبودی، خراسان رضوی، تربت جام، ۱۳۹۳
  نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵
•   کلمات کلیدی به فارسی : اصل قوامیت، حدودقاعده، زوجین، قوامیت مردان.
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 95-116
•   دانلود فایل ( 1.63 MB )