بررسی شمول قاعده فراش در نسب فرزند شبهه در عصر جدید

•   آرشیو : نسخه پاییز 1400 - جلد دوم
•   کد پذیرش : 12760
•   موضوع : سایر شاخه های فقه و حقوق
• نویسنده/گان : عبدالرسول احمدیان، راضیه داوری
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : از دیر زمان یکی از مسائل اصلی در روابط انسان ها و به ویژه خانواده، مسأله اثبات نسب و قواعد پیرامون آن نظیر ارث و ... می باشد. در اثبات نسب، رابطه فرزند و مادر دچار تردید نمی شود و رابطه پدر و فرزندی است که دارای ابهامات زیادی است و مشکلات بسیاری را ایجاد می کند. قاعده فراش از جمله قواعد فقهی معروف اسلام می باشد که از ابتدا، علمای شیعه و اهل سنت آن را پذیرفته اند و می تواند در این موضوع استفاده شود. بر مبنای این قاعده طبق شرایطی، شوهر زنی که فرزند به دنیا می آورد، پدر آن طفل تلقّی می گردد، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. اما با پیشرفت علم و تكنولوژی در عصر جدید، که روش های مختلف و دقیقی برای اثبات نسب مطرح گردیده است، چه دلیلی برای استفاده از این قاعده، وجود دارد. این روش ها كه شامل آزمایش های ژنتیك، دی ان ای و ... می باشد، قادر هستند انتساب افراد به پدر و مادرشان را ثابت كنند. ولی علی رغم پیشرفت های نوین پزشکی برای اثبات نسب افراد از طریق آزمایش های دقیق پزشکی نظیر دی ان ای و ...، باز به علت وجود خطاهای انسانی در این آزمایشات و عدم لحاظ مصلحت جامعه و ایجاد تأثیرات منفی اخلاقی بسیاری در جامعه و از طرف دیگر بدلیل اینکه قاعده فراش حکم ظاهری است، بنابراین همچنان از این قاعده استفاده می شود. اهمیت قاعده فراش در حمایت از کودکان و حفظ و کرامت انسانی افراد و بنیان خانواده است.
•   لیست منابع : قرآن کریم
  ابن‌بابويه قمي (شيخ صدوق)، ابوجعفر محمد بن علي (1404ق). من لايحضره الفقيه. قـم: انتشارات جامعة المدرّسين.
  ابن حنبل، احمد بن محمد بن حنبل(بی تا)، مسند حنبل، بیروت دارالفکر.
  ابی داود، سلیمان بن اشعث سجستانی(1388 ق)، مسند ابی داود، حمص، دارالحدیث.
  امام قلی، سعید، (1394)، طرق اثبات نسب طفل و قاعده فراش، وبلاگ مداقه.
  باقری، احمد(1394)، بازپژوهی قاعده فراش با رویکردی انتقادی به روش های نوین اثبات نسب، شماره 82، فصلنامه قضاوت.
  بخاری، محمد بن اسماعیل (1401ق)، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر.
  حر العاملي، محمد بن الحسن (1414ق). وسائل الشيعه. قم: مؤسسة آل‌البيت.
  حسینی دشتی، سید مصطفی(1393)، معارف و معاریف، نوبت یازدهم، سپید موی اندیشه.
  حکمت، سعید(1366)، پزشکی قانونی و اخلاق پزشکی، تهران، دفتر انتشارات و تأمین منابع درسی.
  حیدری، سید علی نقی(1387)، اصول استنباط، قم، نشر دارالفکر.
  خویی، سید ابوالقاسم(1410 ق)، منهاج الصالحین، نوبت بیست و هشت، قم، مدینه العلم.
  راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1383 ق)، المفردات، تهران، حسینی مرتضوی.
  صبوری، علیرضا و حمیده یادگاری (1386)، مقایسه كارآیی گروههای اصلی و فرعی خـونی با Typing DNA در رد رابطه پدر - فرزندی ، مجله علمی پزشكی قـانونی، دوره 13 ، ش 1.
  طباطبایی، سید علی(1414 ق)، ریاض المسائل، قم، موسسه نشر اسلامی.
  طبایی، مهشید سادات(1391)، نقش آزمایش های دی ان ای در اثبات نسب از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران، شماره پنجاه و شش، ندای صادق.
  طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن(1413 ق)، الاستبصار،دوم، بیروت، دار الضواء.
  طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن(1390 ق)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی ، بیروت، دار الکتاب العربی.
  عامری، پرویز(1394)، نقش دلایل ژنتیكی در دعاوی نفی نسب، تهران، دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده.
  عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین ‌بن ‌علی (1413ق). مسالک الافهام. قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، چاپ اوّل.
  علیدوست، ابوالقاسم(1384)، فقه و مقاصد شریعت، شماره 41، مجله فقه اهل بیت.
  غفاری، محمد رضا (1391)، DNA چیست، تهران، پایگاه تخصصی ژنتیک ایران.
  قربانی،فرج الله،(1379) مجموعه آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور(حقوقی)، تهران، فردوسی.
  كليني، محمد بن يعقوب (1367ش). الكافي. بي‌جا، دارالكتب الاسلاميه.
  لطفی، اسداله(1381)، قاعده فراش، تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه الزهرا.
  مجلسی، محمد باقر(1403 ق)، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  مسلم، ابن حجاج قشیری نیشابوری (1398ق)، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر.
  مشکینی اردبیلی، میرزا علی(1374)، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم، نشر الهادی.
  مظاهری، حسین(1390)، درس خارج فقه، قسمت نکاح، تاریخ 20 و 21/12/1390.
  مکارم، ناصر(1391)، درس خارج فقه، قسمت نکاح، تاریخ 21/11/1391.
  معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه، (مركز تحقیقات فقهی) ( 1388)، مجموعـه نظریـات مشورتی فقهی در امور حقوقی، ج 3، تهران، جنگل.
  معلوف، لوییس(1377)، المنجد، احمد سیاح، تهران، چاپخانه منفرد.
  موسوی بجنوردی، محمد حسن(1413)، القواعد الفقهیه، قم، مطبوعاتی اسماعیلیان.
  موسوی الخمینی، سید روح الله(1368)، تحریرالوسیله، علی اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  نجفي، محمدحسن (1363ش). جواهر الكلام. تهران: المكتبه الاسلاميه.
  نریمان، مینا(1390)، همکاری علم ژنتیک در اثبات ابوت یا نسب، پایگاه اینترنتی دکتر نریمان.
  نقیبی، سید ابوالقاسم(1396)، مقاصد شریعت و جایگاه آن در استنباط حکم شرعی، شماره 2، مجله علمی پژوهشهای فقهی.
  واتسون، جیمز(1376)، ژنتیك مولكولی، پروین پاسالار، تهران، دانشگاه تهران.
  یاسینی نیا، هاجر(1395)، نقش دلایل ژنتیکی در دعاوی اثبات نسب، تهران، دو فصلنامه علمی- ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق).
•   کلمات کلیدی به فارسی : قاعده فراش، نسب، ژنتیك، فرزند شبه.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : For a long time, one of the main issues in human relations, especially the family, is the issue of proving the lineage and the rules around it, such as inheritance and.... There is no doubt about the relationship between the child and the mother in proving the lineage, and it is the father-child relationship that has many ambiguities and creates many problems. The Farash rule is one of the famous jurisprudential rules of Islam, which has been accepted by Shia and Sunni scholars from the beginning and can be used in this regard. According to this rule, according to the circumstances, the husband of a woman who gives birth to a child is considered the father of the child, unless to be proved otherwise. But with the advancement of science and technology in the new age, where different and precise methods have been proposed to prove lineage, what reason is there to use this rule? These methods, which include genetic tests, DNA, etc., are able to prove the attribution of individuals to their parents. But in spite of recent medical advances to prove the lineage of individuals through accurate medical experiments such as DNA, etc., again due to human errors in these experiments and lack of interest in society and creating many negative moral effects in society and from The other side, because the rule of thumb is the apparent rule, so this rule is still used. The importance of the Farash rule is in protecting children and preserving the human dignity of individuals and the foundation of the family.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Ferash rule, lineage, genetics, dubious-child
•  صفحات : 35-51
•   دانلود فایل ( 406.09 KB )